เวทนาสังยุตต์
พระไตรปิฎก ฉบับหลวง (ภาษาไทย) เล่มที่ ๑๘ หน้าที่ ๒๓๓

อานันทสูตรที่ ๑

          [๓๙๙] ครั้งนั้นแล ท่านพระอานนท์เข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาค ถึงที่ประทับ ถวายบังคม พระผู้มีพระภาคแล้ว นั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง ครั้นแล้วได้ทูลถาม พระผู้มี พระภาคว่า

ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ
๑) เวทนามีเท่าไร
๒) ความเกิดขึ้นแห่งเวทนาเป็นไฉน
๓) ความดับแห่งเวทนาเป็นไฉนปฏิปทา
๔) เครื่องให้ถึงความดับแห่งเวทนา เป็นไฉน
๕) อะไร เป็นคุณแห่งเวทนา
๖) อะไรเป็นโทษแห่งเวทนา
๗) อะไรเป็นอุบายเครื่องสลัดออก แห่งเวทนา

          พระผู้มีพระภาคตรัสว่า ดูกรอานนท์
๑) เวทนามี ๓ เหล่านี้ คือ สุขเวทนา ทุกขเวทนา อทุกขมสุขเวทนา ดูกรอานนท์ เหล่านี้ เราเรียกว่าเวทนา
๒) เพราะผัสสะ เกิดขึ้นเวทนาจึงเกิด
๓) เพราะผัสสะดับเวทนา จึงดับ
๔) อริยมรรคมีองค์ ๘ นี้แลคือ สัมมาทิฏฐิ ฯลฯ สัมมาสมาธิ เป็นปฏิปทาเครื่องให้ถึง ความดับแห่งเวทนา
๕) สุข โสมนัสย่อมเกิดขึ้นเพราะอาศัยเวทนาใด นี้เป็นคุณแห่งเวทนา
๖) เวทนาใดไม่เที่ยง เป็นทุกข์ มีความแปรปรวนเป็นธรรมดา นี้เป็นโทษแห่งเวทนา ๗) การกำจัด การละฉันทราคะ ในเวทนาใด นี้เป็นอุบายเครื่องสลัดออกแห่งเวทนา

          [๔๐๐] ดูกรอานนท์ โดยที่แท้ เราได้กล่าวความดับแห่งสังขารทั้งหลาย โดยลำดับแล้ว คือ เมื่อภิกษุเข้าปฐมฌาน วาจาย่อมดับ ฯลฯ เมื่อเข้าสัญญาเวทยิต นิโรธ สัญญาและเวทนาย่อมดับ ราคะ โทสะ โมหะของภิกษุผู้ขีณาสพย่อมดับ

          [๔๐๑] ดูกรอานนท์ โดยที่แท้ เราได้กล่าวความสงบแห่งสังขารทั้งหลาย โดยลำดับแล้ว คือ เมื่อภิกษุเข้าปฐมฌาน วาจาย่อมสงบ ฯลฯ เมื่อเข้าสัญญาเวทยิต นิโรธ สัญญาและเวทนาย่อมสงบ ราคะ โทสะ โมหะของภิกษุผู้ขีณาสพย่อมสงบ

          [๔๐๒] ดูกรอานนท์ โดยที่แท้ เราได้กล่าวความระงับแห่งสังขารทั้งหลาย โดยลำดับแล้ว คือ เมื่อภิกษุเข้าปฐมฌาน วาจาย่อมระงับ ฯลฯ เมื่อเข้าสัญญาเวท ยิตนิโรธ สัญญาและ เวทนาย่อมระงับ ราคะ โทสะ โมหะ ของภิกษุผู้ขีณาสพ ย่อมระงับ