พระไตรปิฎก ฉบับหลวง เล่มที่ ๗ หน้าที่ ๑๑๐

เรื่องศาสดา ๕ จำพวก
(ตรัสกับพระโมคคัลลานะ)

         [๓๕๒] ดูกรโมคคัลลานะ ศาสดา ๕ จำพวกเหล่านี้มีปรากฏอยู่ในโลก  ๕ จำพวกเป็นไฉน ดูกรโมคคัลลานะ (1) ศาสดาบางคนในโลกนี้ เป็นผู้มีศีลไม่ บริสุทธิ์ ปฏิญาณว่าเราเป็นผู้มีศีลบริสุทธิ์ และว่า ศีลของเราบริสุทธิ์ ผุดผ่อง  ไม่เศร้าหมอง

          สาวกทั้งหลายย่อมรู้ ซึ่งศาสดานั้นนั่นอย่างนี้ว่า ศาสดาผู้เจริญนี้แล เป็นผู้มีศีลไม่บริสุทธิ์ ปฏิญาณว่าเราเป็นผู้มีศีลบริสุทธิ์ และว่าศีลของเราบริสุทธิ์ ผุดผ่อง ไม่เศร้าหมอง ก็พวกเรานี่แหละพึงบอกแก่ พวกคฤหัสถ์

         ศาสดานั้นไม่พึง มีความพอใจ ก็ความไม่พอใจใดแลจะพึงมี พวกเราจะพึง กล่าวกะศาสดานั้นด้วย ความไม่พอใจนั้นอย่างไร

          ก็ศาสดานั้น ย่อมนับถือบูชาเราด้วยจีวร บิณฑบาต เสนาสนะ และคิลาน ปัจจัย เภสัชบริขาร ท่านจักกระทำกรรมใดไว้ ท่านก็จักปรากฏด้วยกรรมนั้นเอง

         ดูกรโมคคัลลานะ สาวกทั้งหลาย ย่อมรักษาศาสดาเห็นปานนั้นโดยศีล ก็แล ศาสดาเห็นปานนั้น ย่อมหวังการรักษาโดยศีล จากสาวกทั้งหลาย
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

         [๓๕๓] ดูกรโมคคัลลานะ อนึ่ง (2) ศาสดาบางคนในโลกนี้ เป็นผู้มี อาชีวะ ไม่บริสุทธิ์ปฏิญาณว่า เราเป็นผู้มีอาชีวะบริสุทธิ์ และว่าอาชีวะของเรา บริสุทธิ์ ผุดผ่อง ไม่เศร้าหมอง

          สาวกทั้งหลายย่อมรู้ซึ่งศาสดานั้นนั่นอย่างนี้ว่า ศาสดาผู้เจริญนี้แล เป็นผู้มี อาชีวะไม่บริสุทธิ์ ปฏิญาณว่า เราเป็นผู้มีอาชีวะบริสุทธิ์ และว่าอาชีวะของเราบริสุทธิ์ ผุดผ่อง ไม่เศร้าหมอง ก็พวกเรานี่แหละพึงบอกแก่พวกคฤหัสถ์

          ศาสดานั้นไม่พึงมี ความพอใจ ก็ความไม่พอใจใดแลพึงมี พวกเราจะพึง กล่าวกะศาสดานั้น ด้วยความไม่พอใจนั้นอย่างไร

         ก็ศาสดานั้นย่อมนับถือ บูชาเรา ด้วยจีวร บิณฑบาต เสนาสนะ และคิลาน ปัจจัยเภสัชบริขาร ท่านจักกระทำกรรมใดไว้ ท่านก็จักปรากฏด้วยกรรมนั้นเอง

         ดูกรโมคคัลลานะสาวกทั้งหลาย ย่อมรักษาศาสดาเห็นปานนั้นโดยอาชีวะ ก็แล ศาสดาเห็นปานนั้น ย่อมหวังเฉพาะซึ่งการรักษาโดยอาชีวะจากสาวกทั้งหลาย

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

         [๓๕๔] ดูกรโมคคัลลานะ อนึ่ง (3) ศาสดาบางคนในโลกนี้ เป็นผู้มีธรรม เทศนา ไม่บริสุทธิ์ปฏิญาณว่า เราเป็นผู้มีธรรมเทศนาบริสุทธิ์ และว่า ธรรมเทศนาของเราบริสุทธิ์ ผุดผ่อง ไม่เศร้าหมอง

          สาวกทั้งหลาย ย่อมรู้ซึ่ง ศาสดานั้น นั่นอย่างนี้ว่าศาสดาผู้เจริญนี้แล เป็นผู้มี ธรรมเทศนาไม่บริสุทธิ์ ปฏิญาณว่าเราเป็นผู้มีธรรมเทศนาบริสุทธิ์ และว่าธรรมเทศนา ของเราบริสุทธิ์ ผุดผ่องไม่เศร้า หมอง ก็พวกเรานี่แหละพึงบอกแก่พวกคฤหัสถ์

          ศาสดานั้น ไม่พึงมีความพอใจ ก็ความไม่พอใจใดแลพึงมี พวกเราจะพึง กล่าว กะ ศาสดานั้นด้วยความไม่พอใจนั้นอย่างไร

          ก็ศาสดานั้นย่อมนับถือบูชาเราด้วยจีวร บิณฑบาต เสนาสนะ และคิลาน ปัจจัย เภสัช บริขาร ท่านจักกระทำกรรมใดไว้ ท่านก็จักปรากฏด้วยกรรมนั้นเอง

         ดูกรโมคคัลลานะ สาวกทั้งหลายย่อมรักษาศาสดาเห็นปานนั้นโดยธรรม  เทศนา ก็แล ศาสดาเห็นปานนั้น ย่อมหวังเฉพาะซึ่งการรักษา โดยธรรมเทศนา จากสาวกทั้งหลาย
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

         [๓๕๕] ดูกรโมคคัลลานะ อนึ่ง (4) ศาสดาบางคนในโลกนี้ เป็นผู้มี    ไวยากรณ์(คาถา ภาษา) ไม่บริสุทธิ์ปฏิญาณว่า เราเป็นผู้มีไวยากรณ์บริสุทธิ์ และว่า ไวยากรณ์ ของเราบริสุทธิ์ ผุดผ่อง ไม่เศร้าหมอง

          สาวกทั้งหลายย่อมรู้ ซึ่ง ศาสดานั้นนั่นอย่างนี้ว่าศาสดาผู้เจริญนี้แล เป็นผู้มี ไวยากรณ์ไม่บริสุทธิ์ปฏิญาณว่า เราเป็นผู้มีไวยากรณ์บริสุทธิ์ และว่า ไวยากรณ์ ของเรา บริสุทธิ์ ผุดผ่อง ไม่เศร้าหมอง ก็พวกเรานี่แหละพึงบอกแก่ พวกคฤหัสถ์

         ศาสดานั้นไม่พึงมีความพอใจ ก็ความไม่พอใจใดแลพึงมี พวกเราพึงกล่าวกะ ศาสดา นั้น ด้วยความไม่พอใจนั้นอย่างไร 

          ก็ศาสดานั้นย่อมนับถือบูชาเราด้วยจีวร บิณฑบาต เสนาสนะ และคิลาน ปัจจัยเภสัชบริขาร ท่านจักกระทำกรรมใดไว้ ท่านก็จักปรากฏ ด้วยกรรมนั้นเอง

          ดูกรโมคคัลลานะ สาวกทั้งหลายย่อมรักษาศาสดาเห็นปานนั้น โดย ไวยากรณ์ ก็แล ศาสดาเห็นปานนั้น ย่อมหวังเฉพาะซึ่งการรักษาโดย ไวยากรณ์ จากสาวกทั้งหลาย
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

         [๓๕๖] ดูกรโมคคัลลานะ อนึ่ง (5) ศาสดาบางคนในโลกนี้ เป็นผู้มีญาณ ทัสสนะไม่บริสุทธิ์ ปฏิญาณว่า เราเป็นผู้มีญาณทัสสนะบริสุทธิ์ และว่า ญาณทัสสนะ ของเราบริสุทธิ์ ผุดผ่องไม่เศร้าหมอง

          สาวกทั้งหลายย่อมรู้ซึ่ง ศาสดานั้น นั่นอย่างนี้ว่า ศาสดาผู้เจริญนี้แล เป็นผู้มี ญาณทัสสนะไม่บริสุทธิ์ ปฏิญาณว่า เราเป็นผู้มีญาณทัสสนะบริสุทธิ์ และว่า ญาณทัสสน ะของเราบริสุทธิ์ ผุดผ่อง ไม่เศร้าหมอง ก็พวกเรานี่แหละ พึงบอกแก่ พวกคฤหัสถ์

          ศาสดานั้นไม่พึง มีความพอใจ ก็ความไม่พอใจใดแลพึงมี พวกเราจะพึง กล่าว กะศาสดานั้นด้วย ความไม่พอใจนั้นอย่างไร

         ก็ศาสดานั้น ย่อมนับถือบูชาเราด้วยจีวร บิณฑบาต เสนาสนะ และคิลาน ปัจจัยเภสัช บริขาร ท่านจักกระทำกรรมใดไว้ ท่านก็จักปรากฏด้วยกรรมนั้นเอง

         ดูกรโมคคัลลานะ สาวกทั้งหลายย่อมรักษาศาสดาเห็นปานนั้น  โดยญาณ ทัสสนะ ก็แล ศาสดาเห็นปานนั้น ย่อมหวังเฉพาะซึ่งการรักษาโดยญาณ ทัสสนะ จากสาวก ทั้งหลาย

 
        ดูกรโมคคัลลานะ ศาสดา ๕ จำพวก เหล่านี้แล มีปรากฏอยู่ในโลก

         [๓๕๗] ดูกรโมคคัลลานะ ก็เราแลเป็นผู้มีศีลบริสุทธิ์ปฏิญาณว่าเราเป็นผู้ มีศีล บริสุทธิ์และว่าศีลของเราบริสุทธิ์ ผุดผ่องไม่เศร้าหมอง แลสาวกทั้งหลาย ย่อมไม่รักษาเราโดยศีล และเราก็ไม่หวังเฉพาะ ซึ่งการรักษาโดยศีล จาก   สาวกทั้งหลาย
อนึ่ง เราเป็นผู้มีอาชีวะบริสุทธิ์ ...
อนึ่ง เราเป็นผู้มีธรรมเทศนาบริสุทธิ์ ...
อนึ่ง เราเป็นผู้มีไวยากรณ์บริสุทธิ์ ...
อนึ่ง เราเป็นผู้มีญาณทัสสนะบริสุทธิ์ ปฏิญาณว่า เราเป็นผู้มีญาณทัสสนะ บริสุทธิ์
และ ว่า ญาณทัสสนะของเราบริสุทธิ์ ผุดผ่อง ไม่เศร้าหมอง แลสาวกทั้งหลาย ย่อมไม่รักษาโดยญาณทัสสนะ และเราก็ไม่หวังเฉพาะ ซึ่งการ รักษาโดยญาณ ทัสสนะ จากสาวกทั้งหลาย