อริยสัจจากพระโอษฐ์ ภาค 1 หน้า 186 (P805)

อุเบกขาเนื่องด้วยเหย้าเรือน (เคหสิตอุเบกขา)

          ภิกษุ ท. ในเวทนาทั้งหลายเหล่านั้น อุเบกขาเนื่องด้วยเหย้าเรือน 
๖ อย่าง เป็นอย่างไรเล่า

          ภิกษุ ท. เพราะเห็นรูปด้วยตาแล้วอุเบกขาก็เกิดขึ้นแก่คนพาล ผู้หลง ผู้เขลา ผู้บุถุชน ผู้ยังไม่ชนะกิเลส ผู้ยังไม่ชนะวิบาก ผู้ไม่เห็นโทษ ผู้ไม่ได้ยินได้ฟัง

           อุเบกขาใด ซึ่งเป็นอุเบกขาของบุถุชน อุเบกขานั้น ไม่อาจจะเป็นไปล่วง ซึ่งวิสัยแห่งรูป เพราะเหตุนั้น เราเรียกอุเบกขานั้นว่า อุเบกขาเนื่องด้วยเหย้าเรือน

(ในกรณีที่เกี่ยวกับ เสียงกลิ่น รส โผฏฐัพพะ และธรรมารมณ์ อีก ๕ อย่าง ก็ตรัส ทำนองเดียว กับข้อว่า รูป ผิดกันแต่ชื่อเรียกเท่านั้น)


อุเบกขาเนื่องด้วยการหลีกออกจากเหย้าเรือน (เนกขัมมสิตอุเบกขา

          ภิกษุ ท. ในเวทนาทั้งหลายเหล่านั้น อุเบกขาเนื่องด้วยการหลีกออกจาก เหย้าเรือน ๖ อย่าง เป็นอย่างไรเล่า

          ภิกษุ ท. เมื่อคนเรารู้แจ้งถึงความเป็นของไม่เที่ยงของรูปทั้งหลาย ความแปรปรวน ความจางคลายความกำหนัดยินดี และความดับไม่เหลือ ของรูป ทั้งหลาย เห็นอยู่ด้วยปัญญาอันชอบตรงตามที่เป็นจริงอย่างนี้ว่า รูปทั้งหลาย ในกาลก่อน หรือในบัดนี้ก็ตาม รูปทั้งหมดเหล่านั้น เป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ มีความ แปรปรวนเป็นธรรมดา ดังนี้ แล้วเกิดอุเบกขาขึ้น

          อุเบกขาใด มีลักษณะเช่นนี้ อุเบกขานั้น ไม่อาจจะเป็นไปล่วงซึ่งวิสัยแห่งรูป เพราะเหตุนั้น เราเรียกอุเบกขานั้น ว่าอุเบกขาเนื่องด้วยการหลีกออกจากเหย้าเรือน

(ในกรณีที่เกี่ยวกับ เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ และธรรมารมณ์ อีก ๕ อย่าง ก็ตรัส ทำนองเดียวกับข้อว่า รูป ผิดกันแต่ชื่อเรียกเท่านั้น)