พระไตรปิฎก ฉบับหลวง เล่มที่ ๒๓ หน้าที่ ๑๒๑ -
หน้าที่ ๑๒๕
อัปปิยสูตรที่ ๑
(ยอมไม่เป็นที่รัก)
[๙๓] ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม ๘ ประการ ย่อมไม่เป็น ที่รัก ไม่เป็นที่พอใจ ไม่เป็นที่เคารพ และไม่เป็นที่สรรเสริญของ เพื่อน พรหมจรรย์ ธรรม ๘ ประการเป็นไฉน ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัยนี้
๑) เป็นผู้สรรเสริญผู้ไม่เป็นที่รัก
๒) ติเตียน ผู้เป็นที่รัก
๓) มุ่งลาภ
๔) มุ่งสักการะ
๕) ไม่มีความละอาย
๖) ไม่มีความเกรงกลัว
๗) มีความปรารถนาลามก
๘) มีความเห็นผิด
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วย ธรรม ๘ ประการนี้แล ย่อมไม่เป็นที่รัก ไม่เป็นที่พอใจ ไม่เป็นที่เคารพ และไม่เป็นที่สรรเสริญ ของเพื่อนพรหมจรรย์
-----------------------------------------------------------------
(ยอมเป็นที่รัก)
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม ๘ ประการ ย่อมเป็นที่รัก เป็นที่ พอใจ เป็นที่เคารพ และเป็นที่สรรเสริญ ของเพื่อนพรหมจรรย์ธรรม ๘ ประการ เป็นไฉน ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัยนี้
๑)
เป็นผู้ไม่สรรเสริญผู้ที่ไม่เป็นที่รัก
๒)
ไม่ติเตียน ผู้ไม่เป็นที่รัก
๓)
ไม่มุ่งลาภ
๔) ไม่มุ่งสักการะ
๕) มีความละอาย
๖) มีความเกรงกลัว
๗) มักน้อย
๘) มีความเห็นชอบ
ดูกรภิกษุ ทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม ๘ ประการนี้แล ย่อมเป็นที่รัก เป็นที่พอใจ เป็นที่เคารพ และเป็นที่สรรเสริญ ของเพื่อนพรหมจรรย์
จบสูตรที่ ๓
อัปปิยสูตรที่ ๒
(ยอมไม่เป็นที่รัก)
[๙๔] ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม ๘ ประการ ย่อมไม่เป็น ที่รัก ไม่เป็นที่พอใจ ไม่เป็นที่เคารพ และไม่เป็นที่สรรเสริญ ของเพื่อนพรหมจรรย์ ธรรม ๘ ประการเป็นไฉน ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัยนี้
๑) เป็นผู้มุ่งลาภ
๒) มุ่งสักการะ ๑
๓) มุ่งความมี ชื่อเสียง
๔) ไม่รู้จักกาล
๕) ไม่รู้จักประมาณ
๖) ไม่สะอาด
๗) ชอบพูดมาก
๘) มักด่า บริภาษเพื่อนพรหมจรรย์
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม ๘ ประการนี้แล ย่อมไม่เป็นที่รัก ฯลฯ และไม่เป็นที่สรรเสริญ ของเพื่อนพรหมจรรย์
(ยอมเป็นที่รัก)
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม ๘ ประการ ย่อมเป็นที่รัก เป็นที่ พอใจ เป็นที่เคารพ และเป็นที่สรรเสริญ ของเพื่อนพรหมจรรย์ ธรรม ๘ ประการ เป็นไฉน ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัยนี้
๑) ไม่เป็นผู้มุ่งลาภ
๒) ไม่เป็นผู้มุ่งสักการะ
๓) ไม่เป็นผู้มุ่งความมีชื่อเสียง
๔) เป็นผู้รู้จักกาล
๕) เป็นผู้รู้จักประมาณ
๖) เป็นคนสะอาด
๗) ไม่ชอบพูดมาก
๘) ไม่ด่าบริภาษเพื่อนพรหมจรรย์
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม ๘ ประการนี้แล ย่อมเป็นที่รัก ฯลฯ และเป็นที่สรรเสริญ ของเพื่อนพรหมจรรย์
จบสูตรที่ ๔
โลกธรรมสูตร
[๙๕] ดูกรภิกษุทั้งหลาย โลกธรรม ๘ ประการนี้ ย่อมหมุนไปตามโลก และโลกย่อมหมุนไปตามโลกธรรม ๘ ประการ ๘ ประการเป็นไฉน คือ ลาภ ๑ ความเสื่อมลาภ ๑ ยศ ๑ ความเสื่อมยศ ๑ นินทา ๑ สรรเสริญ ๑ สุข ๑ ทุกข์ ๑
ดูกรภิกษุทั้งหลาย โลกธรรม ๘ ประการนี้แล ย่อมหมุนไปตามโลก และโลกย่อม หมุน ไปตามโลกธรรม ๘ ประการนี้
ธรรมในหมู่มนุษย์เหล่านี้ คือ
๑) ลาภ
๒) ความเสื่อมลาภ
๓) ยศ
๔)
ความเสื่อมยศ
๕) นินทา
๖)
สรรเสริญ
๗) สุข
๘)
ทุกข์
เป็นสภาพไม่เที่ยง ไม่แน่นอน มีความแปรปรวน เป็นธรรมดา แต่ท่าน ผู้เป็นนักปราชญ์ มีสติ ทราบธรรมเหล่านั้น แล้ว พิจารณาเห็นว่า มีความแปรปรวน เป็นธรรมดาธรรม อันน่าปรารถนา ย่อมย่ำยีจิต ของท่านไม่ได้ ท่านย่อม ไม่ยินร้าย ต่ออนิฏฐารมณ์
ท่านขจัดความยินดีและความยินร้าย เสียได้จน ไม่เหลืออยู่ อนึ่งท่านทราบทาง นิพพาน อันปราศจากธุลี ไม่มีความเศร้าโศก เป็นผู้ถึงฝั่งแห่งภพ ย่อมทราบได้อย่าง ถูกต้อง
|
