พระไตรปิฎก ฉบับหลวง เล่มที่ ๒๑ สุตตันตปิฎก หน้าที่ ๒๕๙-๒๖๑

โศภนวรรคที่ ๒
ว่าด้วยบริษัท

            [๒๑๑] ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประทุษร้ายบริษัท ๔ จำพวก นี้ ๔ จำพวกเป็นไฉน คือ
๑ ภิกษุผู้ทุศีล มีธรรมอันลามก ชื่อว่าประทุษร้ายบริษัท
๒ ภิกษุณีผู้ทุศีล มีธรรมอันลามก ชื่อว่าประทุษร้ายบริษัท
๓ อุบาสกผู้ทุศีล มีธรรมอันลามก ชื่อว่าประทุษร้ายบริษัท
๔ อุบาสิกาผู้ทุศีล มีธรรมอันลามก ชื่อว่าประทุษร้ายบริษัท

            ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคล ๔ จำพวกนี้แล เป็นผู้ประทุษร้ายบริษัท

            ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ทำบริษัทให้งาม ๔ จำพวก นี้ ๔ จำพวกเป็นไฉน คือ
๑ ภิกษุผู้มีศีล มีธรรมอันงาม ชื่อว่าผู้ทำบริษัทให้งาม
๒ ภิกษุณีผู้มีศีล มีธรรมอันงาม ชื่อว่าผู้ทำบริษัทให้งาม
๓ อุบาสกผู้มีศีล มีธรรมอันงาม ชื่อว่าผู้ทำบริษัทให้งาม
๔ อุบาสิกาผู้มีศีล มีธรรมอันงาม ชื่อว่าผู้ทำบริษัทให้งาม

            ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ทำบริษัทให้งาม ๔ จำพวกนี้แล

            [๒๑๒] ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรม ๔ ประการ เหมือนถูกนำมาโยนลงในนรก ธรรม ๔ ประการเป็นไฉน คือ
๑ กายทุจริต
๒ วจีทุจริต
๓ มโนทุจริต
๔ มิจฉาทิฐิ

            ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบ ด้วยธรรม ๔ ประการ นี้แล เหมือนถูก นำมาโยนลงในนรก

            ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรม ๔ ประการ เหมือนถูก เชิญมา ประดิษฐานไว้ในสวรรค์ ธรรม ๔ ประการเป็นไฉน คือ
๑ กายสุจริต
๒ วจีสุจริต
๓ มโนสุจริต
๔ สัมมาทิฐิ
            ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรม ๔ ประการ นี้แล เหมือนถูก เชิญมาประดิษฐานไว้ในสวรรค์

            [๒๑๓] ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรม ๔ ประการ เหมือนถูก นำมา โยนลงในนรก ธรรม ๔ ประการเป็นไฉน คือ
๑ กายทุจริต
๒ วจีทุจริต
๓ มโนทุจริต
๔ ความเป็นคนอกตัญญูอกตเวที
            ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรม ๔ ประการ นี้แล เหมือนถูก นำมา โยนลงในนรก

            ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรม ๔ ประการ เหมือนถูกเชิญมา ประดิษฐานไว้ในสวรรค์ ธรรม ๔ ประการเป็นไฉน คือ
๑ กายสุจริต
๒ วจีสุจริต
๓ มโนสุจริต
๔ ความเป็นคนกตัญญูกตเวที
            ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบ ด้วยธรรม ๔ ประการนี้แล เหมือนถูกเชิญ มาประดิษฐานไว้ในสวรรค์

            [๒๑๔] ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรม ๔ ประการ เหมือนถูก นำ มาโยนลงในนรก ธรรม ๔ ประการเป็นไฉน คือ
๑ เป็นคนฆ่าสัตว์
๒ ลักทรัพย์
๓ ประพฤติผิดในกาม
๔ พูดเท็จ ฯลฯ

(เหมือนถูกเชิญมาประดิษฐานไว้ในสวรรค์ )
๑ เป็นผู้งดเว้นจากการ ฆ่าสัตว์
๒ งดเว้นจากการลักทรัพย์
๓ งดเว้นจากการประพฤติผิดในกาม
๔ งดเว้นจากการพูดเท็จ

            [๒๑๕]
(เหมือนถูกนำมาโยนลงในนรก)
๑ เป็นผู้มีความเห็นผิด
๒ ดำริผิด
๓ เจรจาผิด
๔ ทำการงาน ผิด ฯลฯ

(เหมือนถูกเชิญมาประดิษฐานไว้ในสวรรค์ )
๑ เป็นผู้มีความเห็นชอบ
๒ ดำริชอบ
๓ เจรจาชอบ
๔ ทำการงาน ชอบ

            [๒๑๖] ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรม ๔ ประการ เหมือนถูก นำมาโยนลงในนรก ธรรม ๔ ประการเป็นไฉน คือ
๑ เป็นผู้มีอาชีพผิด
๒ พยายามผิด
๓ ระลึกผิด
๔ ตั้งใจไว้ผิด
            ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรม ๔ ประการนี้แล เหมือนถูกนำมา โยนลงในนรก

            ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรม ๔ ประการ เหมือนถูกเชิญมา ประดิษฐานไว้ในสวรรค์ ธรรม ๔ ประการเป็นไฉน คือ
๑ เป็นผู้มีอาชีพชอบ
๒ พยายามชอบ
๓ ระลึกชอบ
๔ ตั้งใจไว้ชอบ
            ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรม ๔ ประการ นี้แล เหมือนถูก เชิญ มาประดิษฐานไว้ในสวรรค์

            [๒๑๗]
(เหมือนถูกนำมาโยนลงในนรก)
๑ เป็นผู้มักกล่าวสิ่งที่ไม่ได้เห็นว่าได้เห็น
๒ เป็นผู้มักกล่าวสิ่งที่ ไม่ได้ฟังว่าได้ฟัง
๓ เป็นผู้มักกล่าวสิ่งที่ไม่ได้ทราบว่าได้ทราบ
๔ เป็นผู้มักกล่าวสิ่งที่ไม่ได้รู้ว่าได้รู้ ฯลฯ

(เหมือนถูกเชิญมาประดิษฐานไว้ในสวรรค์ )
๑ เป็นผู้มักกล่าวสิ่งที่ไม่ได้เห็นว่าไม่ได้เห็น
๒ เป็นผู้มักกล่าวสิ่งที่ไม่ได้ฟังว่าไม่ได้ฟัง
๓ เป็นผู้มักกล่าวสิ่งที่ไม่ได้ทราบว่าไม่ได้
๔ ทราบ ๑ เป็นผู้มักกล่าวสิ่งที่ไม่รู้ว่าไม่ได้รู้

            [๒๑๘]
(เหมือนถูกนำมาโยนลงในนรก)
๑ เป็นผู้มักกล่าวสิ่งที่ได้เห็นว่าไม่ได้เห็น
๒ เป็นผู้มักกล่าวสิ่งทีได้ฟังว่าไม่ได้ฟัง
๓ เป็นผู้มักกล่าวสิ่งที่ได้ทราบว่าไม่ได้ทราบ
๔ เป็นผู้มักกล่าวสิ่งที่ได้รู้ว่าไม่ได้รู้ ฯลฯ

(เหมือนถูกเชิญมาประดิษฐานไว้ในสวรรค์ )
๑ เป็นผู้มักกล่าวสิ่งที่ได้เห็นว่าได้เห็น
๒ เป็นผู้มักกล่าวสิ่งที่ได้ฟังว่าได้ฟัง
๓ เป็นผู้มักกล่าวสิ่งที่ได้ทราบว่าได้ทราบ
๔ เป็นผู้มักกล่าวสิ่งที่ได้รู้ว่าได้รู้

            [๒๑๙]
(เหมือนถูกนำมาโยนลงในนรก)
๑ เป็นคนไม่มีศรัทธา
๒ เป็นคนทุศีล
๓ ไม่มีหิริ
๔ ไม่มีโอตตัปปะ ฯลฯ

(เหมือนถูกเชิญมาประดิษฐานไว้ในสวรรค์ )
๑ เป็นคนมีศรัทธา
๒ เป็นคนมีศีล
๓ มีหิริ
๔ มีโอตตัปปะ

            [๒๒๐]
(เหมือนถูกนำมาโยนลงในนรก)
๑ เป็นคนไม่มีศรัทธา
๒ เป็นคนทุศีล
๓ เป็นคนเกียจคร้าน
๔ มีปัญญาทราม ฯลฯ

(เหมือนถูกเชิญมาประดิษฐานไว้ในสวรรค์ )
๑ เป็นคนมีศรัทธา
๒ เป็นคนมีศีล
๓ เป็นผู้ปรารภความเพียร
๔ มีปัญญา