เว็บไซต์ อนาคามี เผยแพร่คำพระศาสดา เผยแพร่คำสอนตถาคต เว็บไซต์เผยแพร่พระสุตรคำสอนของพระพุทธเจ้า คลิปคำสอน คลิปสาธยายธรรม
 
ค้นหาคำที่ต้องการ          

 
  (2/5) มหานิทานสูตร : เหตุเกิด-เหตุดับ ของอกุศลธรรมอันชั่วช้าลามก อาศัยตัณหา 947
 
  P946 P947 P948 P949 P950
มหานิทานสูตร
ตรัสกับอานนท์
  มหานิทานสูตร ( P 946 ) ตรัสสอนเรื่องปฏิจจสมุปบาทอันลุ่มลึก/เมื่อภพไม่มีเพราะภพดับไป ชาติจะพึงปรากฏได้บ้างไหม
มหานิทานสูตร ( P 947 ) ตรัสสอนเหตุเกิด-เหตุดับของอกุศลธรรมอันลามก อันอาศัยตัณหาเป็นปัจจัยของการแสวงหา
มหานิทานสูตร ( P 948 ) สมุทัยปัจจัยแห่งเวทนา ผัสสะ นามรูป /นามกาย รูปกาย นามรูป /นามรูปปรากฎ เพราะวิญญาณเป็นปัจจัย
มหานิทานสูตร ( P 949 ) ดูกรอานนท์ บุคคลเมื่อจะบัญญัติอัตตา ย่อมบัญญัติด้วยเหตุประมาณเท่าไร
มหานิทานสูตร ( P 950 ) เรื่องวิญญาณฐิติ ๗ / อายตนะ ๒ /วิโมกข์ ๘
 
 

P947 (โดยย่อ)
อกุศลธรรมอันชั่วช้าลามก (เหตุเกิด)
เพราะอาศัย เวทนา จึงเกิด
ตัณหา
เพราะอาศัยตัณหา จึงเกิดการ แสวงหา
เพราะอาศัยการแสวงหา จึงเกิด ลาภ
เพราะอาศัยลาภ จึงเกิดการ ตกลงใจ
เพราะอาศัยการตกลงใจ จึงเกิดการ รักใคร่พึงใจ
เพราะอาศัยการรักใคร่พึงใจ จึงเกิดการ พะวง
เพราะอาศัยการพะวง จึงเกิดความ ยึดถือ
เพราะอาศัยความยึดถือ จึงเกิดความ ตระหนี่
เพราะอาศัยความตระหนี่ จึงเกิดการ ป้องกัน
เพราะ
อาศัยการป้องกัน จึงเกิดเรื่องในการป้องกันขึ้น  อกุศลธรรมอันชั่วช้า ลามก มิใช่น้อย คือการถือไม้ ถือมีด การทะเลาะ การแก่งแย่ง การวิวาทการ กล่าวว่า มึง มึง การพูดคำส่อเสียด และการพูดเท็จ ย่อมเกิดขึ้น คำนี้ เรากล่าวไว้ด้วยประการ ฉะนี้

อกุศลธรรมอันชั่วช้าลามก (เหตุดับ)
สมุทัย ปัจจัยแห่งการเกิดขึ้นแห่ง อกุศลธรรมอันชั่วช้าลามก (ถือมีด ถือไม้ใช้อาวุธ)คือการป้องกัน
สมุทัย ปัจจัยแห่งการป้องกันก็คือ ความตระหนี่
สมุทัย ปัจจัยแห่งความตระหนี่ ก็คือความยึดถือ
สมุทัย ปัจจัยแห่งความยึดถือ ก็คือการพะวง
สมุทัย ปัจจัยแห่งการพะวง ก็คือความรักใคร่พึงใจ
สมุทัย ปัจจัยความรักใคร่ พึงใจ ก็คือความตกลงใจ
สมุทัย ปัจจัยแห่งความ ตกลงใจ ก็คือลาภนั่นเอง
สมุทัย ปัจจัยของลาภก็คือ การแสวงหา

สมุทัย ปัจจัยของการแสวงหา ก็คือ ตัณหา
(เกิดจากตัณหา ดับที่ตัณหา)

 
 

ฉบับหลวง เล่มที่ ๑๐ สุตตันตปิฎก ทีฆนิกาย มหาวรรค หน้าที่ ๕๐ – ๖๔

๒. มหานิทานสูตร (๑๕)
เหตุเกิด-เหตุดับของอกุศลธรรมอันชั่วช้าลามก อาศัยตัณหา


       ดูกรอานนท์ ก็ถ้าเวทนามิได้มี แก่ใครๆ ในภพไหนๆ ทั่วไปทุกแห่งหน คือ เวทนาที่เกิดเพราะ จักษุสัมผัส โสตสัมผัส ฆานสัมผัส ชิวหาสัมผัส กายสัมผัส มโน สัมผัส เมื่อเวทนาไม่มี ดยประการทั้งปวง เพราะเวทนาดับไป ตัณหาจะพึงปรากฏ ได้บ้างไหม
       ไม่ได้เลย พระเจ้าข้า

         เพราะเหตุนั้นแหละ อานนท์ เหตุ นิทาน สมุทัย ปัจจัยแห่งตัณหา (เหตุดับ) ก็คือ เวทนา นั่นเอง
(ปฏิจจ : เหตุเกิด-เหตุดับของ อกุศลธรรม อันชั่วช้าลามก เริ่มต้นที่ตัณหา)

        [๕๙] ดูกรอานนท์ ก็ด้วยประการดังนี้แล คำนี้ คือ
(เหตุเกิด อกุศลธรรมอันชั่วช้าลามก)
เพราะอาศัย เวทนา จึงเกิด ตัณหา
เพราะอาศัยตัณหา จึงเกิดการ แสวงหา
เพราะอาศัยการแสวงหา จึงเกิด ลาภ
เพราะอาศัยลาภ จึงเกิดการ ตกลงใจ
เพราะอาศัยการตกลงใจ จึงเกิดการ รักใคร่พึงใจ
เพราะอาศัยการรักใคร่พึงใจ จึงเกิดการ พะวง
เพราะอาศัยการพะวง จึงเกิดความ ยึดถือ
เพราะอาศัยความยึดถือ จึงเกิดความ ตระหนี่
เพราะอาศัยความตระหนี่ จึงเกิดการ ป้องกัน (หวงกั้น)
เพราะอาศัยการป้องกัน จึงเกิดเรื่องในการป้องกันขึ้น 
อกุศลธรรมอันชั่วช้า ลามก มิใช่น้อย คือการถือไม้ ถือมีด การทะเลาะ การแก่งแย่ง การวิวาทการกล่าวว่า มึง มึง การพูดคำส่อเสียด และการพูดเท็จ ย่อมเกิดขึ้น คำนี้ เรากล่าวไว้ด้วยประการ ฉะนี้แล

        ดูกรอานนท์ เธอพึงทราบความข้อนี้ โดยปริยายแม้นี้ เหมือนที่เราได้กล่าวว่า เรื่องในการป้องกันอกุศลธรรม อันชั่วช้าลามกมิใช่น้อย คือการถือไม้ ถือมีด การทะเลาะ การแก่งแย่ง การวิวาท การกล่าวว่า มึง มึง การพูดคำส่อเสียด และ การพูดเท็จ ย่อมเกิดขึ้น
------------------------------------------------------------------------------------

        ดูกรอานนท์ ก็ถ้าการป้องกันมิได้มีแก่ใครๆ ในภพไหนๆ ทั่วไปทุกแห่งหน เมื่อไม่มีการป้องกันโดยประการทั้งปวง เพราะหมดการป้องกัน อกุศลธรรมอัน  ชั่วช้า ลามก มิใช่น้อย คือการถือไม้ ถือมีด การทะเลาะ การแก่งแย่ง การวิวาท  การกล่าวว่า มึง มึง การพูดคำส่อเสียดและการพูดเท็จ จะพึงเกิดขึ้นได้ บ้างไหม
      ไม่ได้เลย พระเจ้าข้า

       เพราะเหตุนั้นแหละ อานนท์ เหตุ นิทาน สมุทัย (เหตุดับ) ปัจจัยแห่งการ เกิดขึ้นแห่ง อกุศลธรรมอันชั่วช้าลามก เหล่านี้ คือ การถือไม้ ถือมีด การทะเลาะ การแก่งแย่ง การวิวาท การกล่าวว่า มึง มึง การกล่าวคำส่อเสียด และการพูดเท็จ ก็คือการป้องกัน นั่นเอง ก็คำนี้ว่า เพราะอาศัยความตระหนี่จึงเกิด การป้องกัน เรากล่าวอธิบาย ดังต่อไปนี้ ดูกรอานนท์ เธอพึงทราบความข้อนี้ โดยปริยายแม้นี้ เหมือนที่เราได้กล่าวไว้ว่า เพราะอาศัยความตระหนี่จึงเกิดการป้องกัน
------------------------------------------------------------------------------------

        ดูกรอานนท์ ก็ถ้าความตระหนี่มิได้ มีแก่ใครๆ ในภพไหนๆ ทั่วไปทุกแห่ง หน เมื่อไม่มีความตระหนี่ โดยประการทั้งปวง เพราะหมดความตระหนี่ การป้องกัน จะพึงปรากฏได้ บ้างไหม
      ไม่ได้เลย พระเจ้าข้า

      เพราะเหตุนั้นแหละ อานนท์ เหตุ นิทาน สมุทัย ปัจจัยแห่งการป้องกันก็คือ ความตระหนี่ นั่นเอง ก็คำนี้ว่าเพราะอาศัยความยึดถือ จึงเกิดความ ตระหนี่ เรากล่าว อธิบายดังต่อไปนี้ ดูกรอานนท์ เธอพึงทราบความข้อนี้ โดยปริยาย แม้นี้ เหมือนที่เรา ได้กล่าวไว้ ว่าเพราะอาศัยความยึดถือจึงเกิดความตระหนี่
------------------------------------------------------------------------------------

      ดูกรอานนท์ ก็ถ้าความยึดถือมิได้ มีแก่ใครๆ ในภาพไหนๆ ทั่วไปทุกแห่ง หน เมื่อไม่มีความยึดถือโดย ประการทั้งปวง เพราะดับความยึดถือเสียได้ ความ ตระหนี่ จะพึงปรากฏ ได้บ้างไหม
      ไม่ได้เลย พระเจ้าข้า

      เพราะเหตุนั้นแหละ อานนท์ เหตุ นิทาน สมุทัย ปัจจัยแห่งความตระหนี่ก็คือ ความยึดถือ นั้นเอง  ก็คำนี้ว่า เพราะอาศัยการพะวงจึงเกิดความยึดถือ เรากล่าว อธิบายดังต่อไปนี้ ดูกรอานนท์ เธอพึงทราบความข้อนี้ โดยปริยายแม้นี้ เหมือนที่เรา ได้กล่าวไว้ว่า เพราะอาศัยการพะวงจึงเกิดความยึดถือ
------------------------------------------------------------------------------------

       ดูกรอานนท์ ก็ถ้าการพะวงมิ ได้มีแก่ใครๆ ในภพไหนๆ ทั่วไปทุก แห่งหน เมื่อไม่มีการพะวงโดยประการทั้งปวง เพราะดับการพะวง เสียได้ ความยึดถือจะพึง ปรากฏได้บ้างไหม
      ไม่ได้เลย พระเจ้าข้า

      เพราะเหตุนั้นแหละ อานนท์ เหตุ นิทาน สมุทัย ปัจจัยแห่งความยึดถือ ก็คือการพะวง นั่นเองก็คำนี้ว่า เพราะอาศัยความรักใคร่พึงใจ จึงเกิดการพะวง เรากล่าวอธิบาย ดังต่อไปนี้ ดูกรอานนท์ เธอพึงทราบความข้อนี้ โดยปริยายแม้นี้ เหมือนที่เราได้กล่าวไว้ว่า เพราะอาศัยความรักใคร่พึงใจจึงเกิดการพะวง
------------------------------------------------------------------------------------

       ดูกรอานนท์ ก็ถ้าความ รักใคร่พึงใจ มิได้มีแก่ใครๆ ในภพไหนๆ ทั่วไป ทุกแห่งหน เมื่อไม่มีความรัก ใคร่พึงใจโดยประการ ทั้งปวง เพราะดับความรักใคร่ พึงใจเสียได้ การพะวงจะพึงปรากฏได้บ้างไหม
      ไม่ได้เลย พระเจ้าข้า

      เพราะเหตุนั้นแหละ อานนท์ เหตุ นิทาน สมุทัย ปัจจัยแห่งการพะวง  ก็คือความรักใคร่พึงใจ นั่นเอง ก็คำนี้ว่า เพราะอาศัยความตกลงใจจึงเกิด ความรักใคร่ พึงใจ เรากล่าวอธิบายดัง ต่อไปนี้ ดูกรอานนท์ เธอพึงทราบความ ข้อนี้โดยปริยายแม้นี้ เหมือนที่เราได้กล่าว ไว้ว่า เพราะอาศัยความตกลงใจ จึงเกิดความรักใคร่พึงใจ
------------------------------------------------------------------------------------

      ดูกรอานนท์ ก็ถ้าความ ตกลงใจ มิได้มีแก่ใครๆ ในภพไหนๆ ทั่วไปทุกแห่ง หน เมื่อไม่มีความตกลงใจ โดยประการ ทั้งปวง เพราะดับความตกลงใจเสียได้ ความรักใคร่พึงใจจะพึงปรากฏ ได้บ้างไหม
      ไม่ได้เลย พระเจ้าข้า

      เพราะเหตุนั้นแหละ อานนท์ เหตุ นิทาน สมุทัย ปัจจัยความรักใคร่ พึงใจ ก็คือความตกลงใจ นั่นเอง ก็คำนี้ว่า เพราะอาศัยลาภจึงเกิด ความตกลงใจ เรา กล่าวอธิบายดังต่อไปนี้ ดูกรอานนท์ เธอพึงทราบความข้อนี้ โดยปริยายแม้นี้ เหมือนที่เราได้กล่าว ไว้ว่า เพราะอาศัยลาภจึงเกิดความตกลงใจ
------------------------------------------------------------------------------------

      ดูกรอานนท์ ก็ถ้าลาภมิได้มีแก่ใครๆในภพไหนๆ ทั่วไปทุกแห่งหน เมื่อไม่มี ลาภโดยประการทั้งปวง เพราะหมดลาภความตกลงใจจะ พึงปรากฏได้บ้างไหม
      ไม่ได้เลย พระเจ้าข้า

      เพราะเหตุนั้นแหละ อานนท์ เหตุ นิทาน สมุทัย ปัจจัยแห่งความ ตกลงใจ ก็คือลาภ นั่นเอง ก็คำนี้ว่า เพราะอาศัยการแสวงหาจึงเกิดลาภ เรากล่าวอธิบายดังต่อ ไปนี้ ดูกรอานนท์ เธอพึงทราบความข้อนี้ โดยปริยายแม้นี้ เหมือนที่เรา ได้กล่าวไว้ว่า เพราะอาศัยการแสวงหาจึงเกิดลาภ
------------------------------------------------------------------------------------

       ดูกรอานนท์ ก็ถ้าการแสวงหา มิได้มีแก่ใครๆ ในภพไหนๆ ทั่วไปทุก แห่งหน เมื่อไม่มีการแสวงหาโดยประการทั้งปวง เพราะหมดการแสวงหาลาภ จะพึงปรากฏได้บ้างไหม
      ไม่ได้เลย พระเจ้าข้า

      เพราะเหตุนั้นแหละ อานนท์ เหตุ นิทาน สมุทัย ปัจจัยของลาภก็คือ การ แสวงหา นั่นเองก็คำนี้ว่า เพราะอาศัยตัณหาจึงเกิดการแสวงหา เรากล่าวอธิบาย ดังต่อไปนี้ดูกรอานนท์ เธอพึงทราบความข้อนี้โดยปริยายแม้นี้ เหมือนที่เราได้กล่าวไว้ ว่า เพราะอาศัยตัณหาจึงเกิดการแสวงหา
------------------------------------------------------------------------------------

     ดูกรอานนท์ ก็ถ้าตัณหามิได้มีแก่ใครๆ ในภพไหนๆ ทั่วไปทุกแห่งหน คือ กามตัณหา ภวตัณหา วิภวตัณหา เมื่อไม่มีตัณหา โดยประการทั้งปวง เพราะดับ ตัณหา เสียได้ การแสวงหาจะพึงปรากฏได้บ้างไหม
      ไม่ได้เลย พระเจ้าข้า

      เพราะเหตุนั้นแหละ อานนท์ เหตุ นิทาน สมุทัย ปัจจัยของการแสวงหา ก็คือ ตัณหานั่นเอง

   
 
 
พุทธวจน : อ่านคำสอนพระศาสดา อ่านแบบสบายตา โดยคัดลอกหนังสือทั้งเล่มมาจัดทำเป็นเว็บเพจ (คลิกอ่านพร้อมดาวน์โหลดไฟล์ pdf)
90 90 90 90  
 
พุทธประวัติ ขุมทรัพย์
อริยสัจ
ภาคต้น
อริยสัจ
ภาคปลาย
ปฏิจจ ปฐมธรรม ตถาคต อนาคามี อินทรีย์
สังวร
สัตว์
สัตตานัง
ทาน
สกทาคามี
ฆราวาส
ชั้นเลิศ
มรรควิธี
ที่ง่าย
 
   
อริยวินัย เดรัจฉานวิชา กรรม สมถะ
วิปัสสนา
โสดาบัน อานา
ปานสติ
จิต มโน
วิญญาณ
ก้าวย่าง
อย่างพุทธะ
ตามรอย
ธรรม
ภพ ภูมิ
พุทธวจน
สาธยาย
ธรรม
สังโยชน์