พระไตรปิฎก ฉบับหลวง เล่มที่ ๒๐ สุตตันตปิฎก หน้าที่ ๒๗๕
อัสสสูตรที่ ๑
[๕๘๐] ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราจักแสดงม้ากระจอก ๓ จำพวก และ บุรุษกระจอก ๓ จำพวก เธอทั้งหลายจงฟัง จงใส่ใจให้ดี เราจักกล่าว ภิกษุเหล่านั้น ทูลรับพระผู้มีพระภาคแล้ว พระผู้มีพระภาคตรัสว่า
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ก็ม้ากระจอก ๓ จำพวกเป็นไฉน คือ
ม้ากระจอกบางตัวในโลกนี้ เป็นสัตว์สมบูรณ์ด้วยกำลังเครื่องวิ่งเร็ว แต่ไม่สมบูรณ์ ด้วยสี ไม่สมบูรณ์ด้วยความสูงและความใหญ่ ๑
ม้ากระจอกบางตัวในโลกนี้ เป็นสัตว์สมบูรณ์ด้วยกำลังเครื่องวิ่งเร็ว สมบูรณ์ด้วยสี แต่ไม่สมบูรณ์ด้วยความสูงและความใหญ่ ๑
ม้ากระจอก บางตัวในโลกนี้ เป็นสัตว์สมบูรณ์ด้วยกำลังเครื่องวิ่งเร็ว สมบูรณ์ด้วยสี และสมบูรณ์ ด้วยความสูงและความใหญ่ ๑
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ม้ากระจอก ๓ จำพวกนี้แล
------------------------------------------------------------------------------------
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ส่วนบุรุษกระจอก ๓ จำพวกเป็นไฉน คือ
บุรุษกระจอก บางคนในโลกนี้ เป็นผู้สมบูรณ์ด้วยเชาวน์ แต่ไม่สมบูรณ์ด้วยวรรณะ ไม่สมบูรณ์ด้วย ความสูงและความใหญ่ ๑
บุรุษกระจอกบางคนในโลกนี้ เป็นผู้สมบูรณ์ด้วยเชาวน์ และสมบูรณ์ด้วยวรรณะ แต่ไม่สมบูรณ์ด้วยความสูงและความใหญ่ ๑
บุรุษกระจอก บางคนในโลกนี้ เป็นผู้สมบูรณ์ด้วยเชาวน์ สมบูรณ์ด้วยวรรณะ และสมบูรณ์ด้วย ความสูงและความใหญ่ ๑
------------------------------------------------------------------------------------
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ก็บุรุษกระจอก (ประเภท ๑)
(1) เป็นผู้สมบูรณ์ด้วยเชาวน์
(2) แต่ไม่สมบูรณ์ด้วยวรรณะ
(3) ไม่สมบูรณ์ด้วยความสูงและความใหญ่ อย่างไร
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัยนี้รู้ชัดตามความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ นี้เหตุให้เกิด ทุกข์ นี้ความดับทุกข์ นี้ข้อปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์ เรากล่าวว่านี้ เป็น เชาวน์ของเขา แต่เมื่อเขาถูกถาม ปัญหาในอภิธรรม อภิวินัย ก็จนปัญญา วิสัชนา ไม่ได้ เรากล่าวว่า นี้ไม่ใช่วรรณะ ของเขา และเขาย่อมไม่ได้จีวร บิณฑบาต เสนาสนะ และคิลานปัจจัย เภสัชบริขาร เรากล่าวว่า นี้ไม่ใช่ความสูง และ ความใหญ่ ของเขา
ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุรุษกระจอก สมบูรณ์ด้วยเชาวน์ แต่ไม่สมบูรณ์ด้วย วรรณะ ไม่สมบูรณ์ด้วยความสูง และความใหญ่ อย่างนี้แล
------------------------------------------------------------------------------------
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ก็บุรุษกระจอก (ประเภท ๒)
(1) เป็นผู้สมบูรณ์ด้วยเชาวน์ และ
(2) สมบูรณ์ด้วยวรรณะ
(3) แต่ไม่สมบูรณ์ด้วยความสูงและความใหญ่ อย่างไร
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัยนี้ย่อมรู้ชัดตามความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ ฯลฯ นี้ข้อปฏิบัติให้ถึงความ ดับทุกข์ เรากล่าวว่า นี้เป็นเชาวน์ของเขา และเมื่อเขา ถูกถามปัญหาในอภิธรรม อภิวินัย ก็วิสัชนาได้ ไม่จนปัญญา เรากล่าวว่า นี้เป็น วรรณะของเขา แต่เขาไม่ได้จีวร บิณฑบาตเสนาสนะ และคิลานปัจจัยเภสัช บริขาร เรากล่าวว่า นี้ไม่ใช่ความสูง และ ความใหญ่ของเขา
ดูกรภิกษุทั้งหลายบุรุษกระจอกเป็นผู้สมบูรณ์ด้วยเชาวน์ และ สมบูรณ์ด้วย วรรณะ แต่ไม่สมบูรณ์ด้วยความสูง และความใหญ่อย่างนี้แล
------------------------------------------------------------------------------------
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ก็บุรุษกระจอก (ประเภท ๓)
(1) สมบูรณ์ด้วยเชาวน์
(2) สมบูรณ์ด้วยวรรณะ
(3) และสมบูรณ์ด้วยความสูงและความใหญ่ อย่างไร
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัยนี้ รู้ชัดตามความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ ฯลฯ นี้ข้อปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์ เรากล่าวว่า นี้เป็นเชาวน์ของเขา และเมื่อถูกถาม ปัญหาในอภิธรรม อภิวินัย ก็วิสัชนาได้ ไม่จนปัญญา เรากล่าวว่า นี้เป็นวรรณะ ของเขา และเขามักได้จีวร บิณฑบาตเสนาสนะ และคิลานปัจจัยเภสัชบริขาร เรากล่าวว่า นี้เป็นความสูงและความใหญ่ของเขา
ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุรุษกระจอกเป็นผู้สมบูรณ์ด้วยเชาวน์ สมบูรณ์ด้วยวรรณะ และ สมบูรณ์ด้วยความสูงและความใหญ่อย่างนี้แล
ดูกรภิกษุทั้งหลายบุรุษกระจอก ๓ จำพวกนี้แล |
