พระไตรปิฎก ฉบับหลวง (ภาษาไทย) เล่มที่ ๑๕ หน้าที่ ๔๐

ฆฏิกรสูตรที่ ๑๐

(พระผู้มีพระภาค สนทนาถามเทวดา)

ฆฏิกร พรหม กราบทูลว่า ภิกษุ ๗ รูป ผู้เข้าถึงพรหมโลกชื่อว่า อวิหา (สุทธาวาสชั้นแรก) เป็นผู้หลุดพ้นแล้ว  มีราคะโทสะสิ้นแล้ว ข้ามเครื่อง เกาะเกี่ยว ในโลก ได้แล้ว

พระผู้มีพระภาคตรัสถาม ว่าก็ภิกษุเหล่านั้น คือผู้ใดบ้าง ผู้ข้ามเครื่องข้องเป็นบ่วง ของมาร ที่ข้ามได้แสนยาก ละกายของมนุษย์แล้วก้าวล่วงซึ่งทิพยโยคะ

ฆฏิกร พรหม กราบทูลว่า คือท่านอุปกะ ๑ ท่านผลคัณฑะ ๑ ท่านปุกกุสาติ ๑ รวมเป็น ๓ ท่านท่านภัททิยะ ๑ ท่านขัณฑเทวะ ๑ ท่านพหุทันตี ๑ ท่านสิงคิยะ ๑ (รวมเป็น ๗ ท่าน) ท่านเหล่านั้นล้วนแต่ละกายของมนุษย์ ก้าวล่วงทิพยโยคะได้แล้ว

พระผู้มีพระภาคตรัสถามว่า ท่านเป็นคนมีความฉลาด กล่าวสรรเสริญภิกษุเหล่านั้น ผู้ละบ่วงมารได้แล้ว ภิกษุเหล่านั้นตรัสรู้ธรรมของใครเล่า จึงตัดเครื่องผูกคือภพเสียได้

ฆฏิกร พรหม กราบทูลว่า ท่านเหล่านั้น ตรัสรู้ธรรมของผู้ใดจึงตัด เครื่องผูก คือภพ เสียได้ ผู้นั้นไม่มีอื่นไปจากพระผู้มีพระภาค และธรรมนั้น ไม่มีอื่น ไปจากคำสั่งสอน ของพระองค์ ฯ นามและรูปดับไม่เหลือในธรรมใด ท่านเหล่านั้น ได้รู้ธรรม นั้นใน พระศาสนานี้ จึงตัดเครื่องผูกคือภพเสียได

พระผู้มีพระภาคตรัสถามว่า ท่านกล่าววาจาลึก รู้ได้ยาก เข้าใจให้ดีได้ยาก ท่านรู้ธรรม ของใคร จึงกล่าววาจาเช่นนี้ได

ฆฏิกร พรหม กราบทูลว่า เมื่อก่อนข้าพระองค์เป็นช่างหม้อ ทำหม้อ อยู่ในเวภฬิงค ชนบท เป็นผู้เลี้ยงมารดาและบิดา ได้เป็นอุบาสกของพระกัสสปพุทธเจ้า เป็นผู้เว้น จากเมถุนธรรม เป็นผู้ประพฤติพรหมจรรย์ไม่เกี่ยวด้วยอามิส ได้เคยเป็นคน ร่วมบ้าน กับพระองค์ ทั้งได้เคยเป็นสหายของพระองค์ในกาลปางก่อน ข้าพระองค์รู้จัก ภิกษุ ๗ รูปเหล่านี้ ผู้หลุดพ้นแล้ว มีราคะและโทสะสิ้นแล้ว ผู้ข้ามเครื่องข้อง ในโลก ได้แล้ว

พระผู้มีพระภาคตรัสว่า แน่ะนายช่างหม้อ ท่านกล่าวเรื่องอย่างใด เรื่องนั้นได้ เป็นจริงแล้วอย่างนั้นในกาลนั้น เมื่อก่อน ท่านเคยเป็นช่างหม้อทำหม้อ อยู่ใน เวภฬิงคชนบท เป็นผู้เลี้ยงมารดาและบิดา เป็นอุบาสกของพระกัสสปพุทธเจ้า เป็นผู้เว้นจากเมถุนธรรม เป็นผู้ประพฤติพรหมจรรย์ ไม่เกี่ยวด้วยอามิสได้เป็นคนเคย ร่วมบ้านกันกับเรา ทั้งได้เคยเป็นสหายของเราในปางก่อน

พระสังคีติกาจารย์ กล่าวว่า สหายเก่าทั้งสอง ผู้มีตนอันอบรมแล้ว ทรงไว้ ซึ่งสรีระ มีในที่สุด ได้มาพบกันด้วยอาการอย่างนี้