อริยสัจจากพระโอษฐ์ ภาคปลาย หน้า 1066-1

สุภาษิต สัมมาวาจา(๕ประการ)

ภิกษุ ท. ! วาจาอันประกอบด้วยองค์ ๕ ประการ เป็นวาจาสุภาษิตไม่เป็นวาจาทุพภาษิต เป็นวาจาไม่มีโทษและวิญญูชนไม่ติเตียน. องค์ห้าประการอย่างไรเล่า ? ห้าประการ คือ

กล่าวแล้วควรแก่เวลา (กาเลน ภาสิตา โหติ)
กล่าวแล้วตามสัจจ์จริง (สจฺจา ภาสิตา โหติ)
กล่าวแล้วอย่างอ่อนหวาน (สณฺหา ภาสิตา โหติ)
กล่าวแล้วอย่างประกอบด้วยประโยชน์ (อตฺถสญฺหิตา ภาสิตา โหติ)
กล่าวแล้วด้วยเมตตาจิต (เมตฺตจิตฺเตน ภาสิตา โหติ)

ภิกษุ ท. ! วาจา อันประกอบด้วยองค์ ๕ ประการเหล่านี้แล เป็นวาจาสุภาษิต ไม่เป็นวาจา ทุพภาษิต เป็นวาจาไม่มีโทษและวิญญูชนไม่ติเตียน.

อริยสัจจากพระโอษฐ์ ภาคปลาย หน้า 1067
สุภาษิตวาจา ในฐานะสัมมาวาจา
(อีกนัยหนึ่ง)

ภิกษุ ท. ! วาจาอันประกอบด้วยองค์ ๔ ประการ เป็นวาจาสุภาษิตไม่เป็นวาจาทุพภาษิต เป็นวาจาไม่มีโทษและวิญญูชนไม่ติเตียน.

องค์สี่ประการอย่างไรเล่า ? สี่ประการ คือ
กล่าวเป็นสุภาษิตเท่านั้น ไม่กล่าวเป็นทุพภาษิต
กล่าวเป็นธรรมเท่านั้น ไม่กล่าวเป็นอธรรม
กล่าววาจาน่ารัก (แก่ผู้ฟัง) เท่านั้น ไม่กล่าววาจาไม่น่ารัก (แก่ผู้ฟัง)
กล่าววาจาสัจจ์เท่านั้น ไม่กล่าววาจาเหลาะแหละ
ภิกษุ ท. ! วาจา อันประกอบด้วยองค์ ๔ ประการเหล่านี้แล เป็น วาจาสุภาษิต ไม่เป็นวาจาทุพภาษิต เป็นวาจาไม่มีโทษและวิญญูชนไม่ติเตียน.