พระไตรปิฎกไทย (ฉบับหลวง) เล่มที่ ๑๙ หน้าที่ ๘๘ ข้อที่ ๓๔๑-๓๔๒.
อนุสยสูตร (อนุสัย ๗)
(หรือสังโยชน์๗)
[๓๔๑] สาวัตถีนิทาน.
ดูกรภิกษุทั้งหลาย อนุสัย ๗ อย่างนี้ ๗ อย่างเป็นไฉน ?
ได้แก่
๑.อนุสัยคือ กามราคะ
ความเคยชินที่นอนเนื่องในสันดาน คือความกำหนัด ความพอใจในกามคุณทั้ง5 ตา หู จมูก ลิ้น กาย
๒.อนุสัยคือ ปฏิฆะ
ความเคยชินที่นอนเนื่องในสันดาน คือความกระทบกระทั่งแห่งจิต ความหงุดหงิด ความไม่พอใจ คือโทสะ
๓.อนุสัยคือ ทิฏฐิ
ความเคยชินที่นอนเนื่องในสันดาน คือความเห็นที่เป็นสัมมาทิฏฐิ เห็นอย่างถูกต้อง ตามหลักธรรม และมิจฉาทิฏฐิ คือเห็นผิดไปจากหลักธรรม
๔.อนุสัยคือ วิจิกิจฉา
ความเคยชินที่นอนเนื่องในสันดาน คือความสงสัย ในมรรคของพระศาสดา ว่าจะเป็น หนทางหลุดพ้นได้หรือไม่
๕.อนุสัยคือ มานะ
ความเคยชินที่นอนเนื่องในสันดาน คือความถือตัว เย่อหยิ่ง คิดว่าเราดีกว่าเขา เขาดีกว่าเรา สิ่งนี้เลิศกว่าสิ่งนั้น สิ่งนั้นเลิศกว่าสิ่งนี้
๖.อนุสัยคือ ภวราคะ
ความเคยชินที่นอนเนื่องในสันดาน คือความกำหนัดในภพ เช่นพอใจที่จะเกิดเป็น เทวดา รวมทั้งการพอใจในความเป็นอย่างนั้นอย่างนี้ ในปัจจุบันนี้ด้วย
๗.อนุสัยคือ อวิชชา
ความเคยชินที่นอนเนื่องในสันดาน คือความไม่รู้ ในทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค
ดูกรภิกษุทั้งหลาย อนุสัย ๗ อย่างนี้แล.
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุควรเจริญอริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ ๘ เพื่อรู้ยิ่ง เพื่อกำหนดรู้ เพื่อความสิ้นไป เพื่อละอนุสัย ๗ อย่างนี้แล ฯลฯ |