พระไตรปิฎก ฉบับหลวง เล่มที่ ๓๓ สุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๒ -พุทธวังสะ-จริยาปิฎก หน้าที่ ๓๖๖ พุทธปกิรณกกัณฑ์ ว่าด้วยเรื่องเบ็ดเตล็ดเกี่ยวกับพระพุทธเจ้า [๒๗] ในกัปอันประมาณมิได้แก่ ภัทรกัป นี้ มีพระพุทธเจ้าผู้เป็นนายกชั้น พิเศษ ๔ พระองค์ คือ พระตัณหังกร สัมพุทธเจ้า ๑ พระเมธังกร สัมพุทธเจ้า ๑ พระสรณังกร สัมพุทธเจ้า ๑ และ พระทีปังกร สัมพุทธเจ้า ๑ ท่านเหล่านั้นเสด็จอุบัติในกัปเดียวกัน ต่อจากที่ พระทีปังกร สัมพุทธเจ้า พระสัมพุทธเจ้า พระนามว่าโกณฑัญญะ พระองค์เดียวเสด็จอุบัติ กัปหนึ่ง ทรงช่วยให้หมู่ชน ข้ามพ้นวัฏสงสารได้มากมาย ระหว่างพระผู้มีพระภาค ทีปังกร และ พระโกณฑัญญะ บรมศาสดา เป็น อันตรกัป โดยจะคำนวณนับมิได้ ต่อจาก พระโกณฑัญญะ บรมศาสดา มีพระพุทธเจ้าพระนามว่า มังคละ แม้ระหว่าง พระโกณฑัญญะ และ พระมังคละพุทธเจ้านั้น ก็เป็นอันตรกัป โดยจะคำนวณนับมิได้ พระพุทธเจ้าพระนามว่า มังคละ สุมนะ เรวตะ และโสภิตะ ผู้เป็นมุนี มีจักษุ มีพระรัศมี สว่างไสว แม้พระพุทธเจ้า ๔ พระองค์นั้นก็เสด็จอุบัติขึ้นในกัปเดียว กันต่อจากพระ โสภิตพุทธเจ้า มีพระมหามุนีพระนามว่า อโนมทัสสี แม้ระหว่างพระพุทธเจ้า พระนามว่าโสภิตะ และอโนมทัสสี นั้นก็เป็นอันตรกัป โดยจะคำนวณนับมิได้ พระพุทธเจ้าพระนามว่า อโนมทัสสี ปทุมะ และ นารทะ ผู้เป็นมุนีกระทำที่สุดความมืด ก็เสด็จอุบัติขึ้นในกัปเดียว ต่อจากพระนารทสัมพุทธเจ้า มีพระพุทธเจ้าพระนามว่า ปทุมุตระ เสด็จอุบัติในกัปหนึ่ง ทรงช่วยให้หมู่ชนข้ามพ้นวัฏสงสารได้มากมาย แม้ ระหว่างพระผู้มีพระภาคนารทะและพระปทุมุตรศาสดานั้น ก็เป็นอันตรกัปโดย จะ คำนวณนับมิได้ในแสนกัป มีพระมหามุนีพระองค์เดียว คือพระปทุมุตระผู้รู้แจ้งโลก ผู้สมควรรับเครื่องบูชา ในสามหมื่นกัป ต่อจากพระพุทธเจ้าพระนามว่า ปทุมุตระ มีพระพุทธเจ้า ๒ พระองค์ คือ พระสุเมธะ และ พระสุชาตะ ในพันแปดร้อยกัป (แต่กัปนี้) มีพระพุทธเจ้า ๓ พระองค์ คือ พระปิยทัสสี พระอัตถทัสสี และพระธรรมทัสสี ต่อจากพระสุชาตพุทธเจ้า พระสัมพุทธเจ้าผู้อุดมกว่าสัตว์ ผู้ไม่มีบุคคลเปรียบในโลก ๓ พระองค์นั้น เสด็จอุบัติในกัปเดียวกัน ในกัปที่ ๙๔ แต่ภัทรกัปนี้ มีพระมหามุนี พระองค์เดียวคือ พระสิทธัตถะ ผู้ทรงรู้แจ้ง โลก ยอดเยี่ยมโดยมีบุญสิริ ในกัปที่ ๙๒ แต่ภัทรกัปนี้ มีพระสัมพุทธเจ้า ๒ พระองค์ คือพระติสสะและพระปุสสะ ผู้ไม่มีบุคคลเปรียบเสมอ ในกัปที่ ๙๑ แต่ภัทรกัปนี้มีพระพุทธเจ้าผู้เป็นนายกของโลก ผู้มีพระกรุณาพระนามว่า วิปัสสี ทรงเปลื้องสัตว์ทั้งหลายจากเครื่องผูก ในกัปที่ ๓๑ แต่ภัทรกัปนี้ มีพระพุทธเจ้า ๒ พระองค์ คือพระสิขี และ พระเวสสภู ผู้ไม่มีบุคคลเปรียบเสมอ ในภัทรกัปนี้ มีพระพุทธเจ้า ๓ พระองค์ คือ พระกุกกุสันธะ พระโกนาคมนะ และพระกัสสปะ บัดนี้เราเป็น พระสัมพุทธเจ้า และ จักมี พระเมตไตรย์ สัมพุทธเจ้า แม้พระพุทธเจ้า ๕ พระองค์นี้ ก็เป็น นักปราชญ์ อนุเคราะห์โลก บรรดาพระพุทธเจ้าผู้เป็นธรรมราชาเหล่านี้ พระเมตไตรย์ สัมพุทธเจ้าจักตรัส บอกมรรคานั้น แก่ผู้อื่นหลายโกฏิ แล้วจักเสด็จนิพพานพร้อมด้วย พระสาวก ฉะนี้แล. จบพุทธปกิรณกกัณฑ์.
