พระไตรปิฎก ฉบับหลวง เล่มที่ ๓๓ สุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๒ -พุทธวังสะ-จริยาปิฎก หน้าที่ ๓๖๘


ธาตุภาชนียกถา
ว่าด้วยการแบ่งพระบรมสารีริกธาตุ

พระสูตรนี้ไม่ได้เป็นพุทธวจน แต่เป็นอรรถกถา(เรื่องแต่ง) หมวด พุทธวงศ์

[๒๘] พระมหาโคดมชินเจ้าผู้ประเสริฐ เสด็จนิพพานที่นครกุสินารา
พระธาตุของพระองค์ เรี่ยรายแผ่ไปในประเทศนั้นๆ
๑.พระธาตุทะนานหนึ่ง(1ลิตร) พระเจ้าอชาตศัตรูทรงนำไปไว้ใน พระนครราชคฤห์
๒.ทะนานหนึ่ง อยู่ใน เมืองเวสาสี
๓.ทะนานหนึ่ง อยู่ใน นครกบิลพัสดุ์
๔.ทะนานหนึ่ง อยู่ใน อัลลากัปปนคร
๕.ทะนานหนึ่ง อยู่ใน รามคาบ
๖.ทะนานหนึ่ง อยู่ใน เวฏฐาทีปกนคร
๗.ทะนานหนึ่ง อยู่ใน เมืองปาวา ของ มัลลกษัตริย์
๘.ทะนานหนึ่ง อยู่ในเมือง กุสินารา

โทณพราหมณ์ให้ช่างสร้างสถูป บรรลุทะนานทอง กษัตริย์โมริยะ ผู้มีหทัยยินดี รับสั่ง ให้สร้างสถูปบรรจุพระอังคาร พระสถูปบรรจุพระสารีริกธาตุ ๘ แห่ง เป็น ๙ แห่ง ทั้งตุมพเจดีย์ รวมพระอังคารสถูปด้วยเป็น ๑๐ แห่ง ประดิษฐานอยู่แล้วในกาลนั้น

พระทาฐธาตุ (เขี้ยว)
     ข้างหนึ่งอยู่ใน ดาวดึงส์ พิภพ
     ข้างหนึ่งอยู่ใน นาคบุรี
     ข้างหนึ่งอยู่ใน เมืองคันธารวิสัย
     ข้างหนึ่งอยู่ใน เมืองกาลิงคราช
พระทันตธาตุ ๔๐ พระเกศธาตุ และพระโลมาทั้งหมด (พระทัณต-ฟัน, พระเกศ-เส้นผม, พระโลมา-ขน) เทวดานำไปไว้ในจักรวาลหนึ่งๆ จักรวาลละอย่างบาตร
ไม้เท้าและจีวร ของพระผู้มีพระภาค อยู่ในวชิรานครสงบอยู่ใน กุลฆรนคร
ผ้าปัจจัตถรณะ อยู่ในสีหฬ ธมกรก และประคตเอว อยู่ใน นครปาฏลิบุตร
ผ้าอาบน้ำ อยู่ใน จำปานครอุณณาโลม อยู่ในแคว้นโกศล
ผ้ากาสาวพัสตร์ อยู่ในพรหมโลก
ผ้าโพก อยู่ในดาวดึงส์ (รอยพระบาทอันประเสริฐที่หิน เหมือนมีอยู่ที่ กัจฉตบุรี)

ผ้านิสีทนะ (ผ้าปูรองนั่ง) อยู่ใน อวันตีชนบท
ผ้าลาด อยู่ในดาวดึงส์ ไม้สีไฟอยู่ใน มิถิลานคร
ผ้ากรองน้ำ อยู่ใน วิเทหรัฐ
มีดและกล่องเข็ม อยู่ใน อินทปัตถนคร

ในกาลนั้น บริขารที่เหลือ อยู่ในชนบท ๓ แห่ง
ในกาลนั้น หมู่มนุษย์ในกาลนั้น จักบูชาบริขาร ที่พระมุนีทรงบริโภค
พระธาตุของพระโคดม ผู้แสวงหาคุณอันใหญ่หลวงกระจายแผ่กว้างไป
เพื่ออนุเคราะห์ แก่สัตว์ทั้งหลายเป็นของเก่าในกาลนั้น ฉะนี้แล.

จบธาตุภาชนียกถา.
จบพุทธวงศ์