อริยสัจจากพระโอษฐ์ ภาคนำ (ตอน1) หน้า 268
สุข-ทุกข์ เนื่องจากการมีอยู่แห่งขันธ์
ภิกษุ ท. ! เมื่อรูป มีอยู่
ความรู้สึกที่เป็นสุขหรือทุกข์ในใจ ย่อมเกิดขึ้น เพราะอาศัยรูป
ภิกษุ ท. ! เมื่อเวทนา มีอยู่
ความรู้สึกที่เป็นสุขหรือทุกข์ในใจ ย่อมเกิดขึ้น เพราะอาศัยเวทนา
ภิกษุ ท. ! เมื่อสัญญา มีอยู่
ความรู้สึกที่เป็นสุขหรือทุกข์ในใจ ย่อมเกิดขึ้น เพราะอาศัยสัญญา
ภิกษุ ท. ! เมื่อสังขารทั้งหลาย มีอยู่
ความรู้สึกที่เป็นสุขหรือทุกข์ในใจย่อมเกิดขึ้น เพราะอาศัยสังขารทั้งหลาย
ภิกษุ ท. ! เมื่อวิญญาณ มีอยู่ความรู้สึกที่เป็นสุขหรือทุกข์ในใจย่อมเกิดขึ้น เพราะอาศัยวิญญาณ แล.
ประพฤติพรหมจรรย์นี้ เพื่อรอบรู้ทุกข์
ภิกษุ ท. ! ถ้าพวกปริพาชกผู้ถือลัทธิศาสนาอื่น จะพึงถามพวกเธออย่างนี้ว่า “ผู้มีอายุ! ท่านประพฤติพรหมจรรย์ในพระสมณะโคดม เพื่อประโยชน์อะไรเล่า? ดังนี้
ภิกษุ ท. ! พวกเธอถูกถามอย่างนี้แล้ว จะต้องตอบแก่พวกปริพาชกเหล่านั้นว่า “ผู้มีอายุ ! เราประพฤติพรหมจรรย์ในพระผู้มีพระภาค เพื่อรอบรู้ซึ่งทุกข์ ” ดังนี้
ภิกษุ ท. ! ถ้าพวกปริพาชกเหล่านั้น จะพึงถามต่อไปว่า “ผู้มีอายุ! ก็ทุกข์ ซึ่งท่านอยู่ ประพฤติ พรหมจรรย์ในพระสมณะโคดมเพื่อจะรอบรู้นั้น เป็นอย่างไรเล่า? ” ดังนี้
ภิกษุ ท. ! พวกเธอถูกถามอย่างนี้อีกแล้ว จะต้องตอบแก่พวกปริพาชกเหล่านั้น ต่อไปว่า
“ผู้มีอายุ !
ตา เป็นทุกข์ เราอยู่ประพฤติพรหมจรรย์ในพระผู้มีพระภาค ก็เพื่อรอบรู้ตา ซึ่งเป็นทุกข์ นั้น
รูป เป็นทุกข์ เราอยู่ประพฤติพรหมจรรย์ในพระผู้มีพระภาค ก็เพื่อรอบรู้รูป ซึ่งเป็นทุกข์ นั้น
ความรู้แจ้งทางตา เป็นทุกข์ เราอยู่ประพฤติพรหมจรรย์ในพระผู้มีพระภาค ก็เพื่อรอบรู้ความรู้แจ้งทางตา ซึ่งเป็นทุกข์นั้น
สัมผัสทางตาเป็นทุกข์ เราอยู่ประพฤติพรหมจรรย์ในพระผู้มีพระภาค ก็เพื่อรอบรู้สัมผัสทางตา ซึ่งเป็นทุกข์นั้น
เวทนา ที่เกิดขึ้นเพราะสัมผัสทางตาเป็นปัจจัยเป็นสุขก็ตาม ทุกข์ก็ตาม ไม่ใช่สุข ไม่ใช่ทุกข์ก็ตาม ก็เป็นทุกข์
เราอยู่ประพฤติพรหมจรรย์ในพระผู้มีพระภาค ก็เพื่อรอบรู้เวทนาเช่นนั้น ซึ่งเป็นทุกข์นั้น (ในกรณีที่เกี่ยวกับอายตนะ ภายใน ภายนอก วิญญาณ สัมผัส และ เวทนา อีก ๕ หมวดนั้น ก็ตรัสทำนองเดียวกับหมวดแรกนี้)
ผู้มีอายุ เราอยู่ประพฤติพรหมจรรย์ในพระผู้มีพระภาคนี้ก็เพื่อรอบรู้ซึ่งทุกข์ ดังนี้.
ภิกษุ ท. ! ถ้าพวกเธอถูกถามอย่างนี้แล้ว จะต้องตอบแก่พวกปริพาชก ผู้ถือลัทธิ ศาสนาอื่น เหล่านั้น ด้วยอาการอย่างนี้แล.
|
