จากหนังสือ ปฏิบัติ สมถะวิปัสสนา-พุทธวจน หัวข้อ 145

ลักษณะของบุคคลสี่ประเภท
-บาลี จตุกฺก. อํ. ๒๑/๑๘๕-๑๘๖/๑๓๘.

ภิกษุทั้งหลาย.บุคคล ๔ จำพวกนี้ มีปรากฏอยู่ในโลก. 
๔ จำพวกเป็นอย่างไรคือ 
(๑) บุคคลมีกายออกไปแล้ว มีจิตยังไม่ออก 
(๒) บุคคลมีกายยังไม่ออก มีจิตออกไปแล้ว 
(๓) บุคคลมีกายยังไม่ออกด้วย มีจิตยังไม่ออกด้วย 
(๔) บุคคลมีกายออกไปแล้วด้วย มีจิตออกไปแล้วด้วย

(๑) ภิกษุทั้งหลาย. ก็บุคคลเป็นผู้มีกายออกไปแล้ว มีจิตยังไม่ออกไป เป็นอย่างไร บุคคลบางคน ในโลกนี้ เสพเสนาสนะอันสงัด คือ ป่าและราวป่า
เขาตรึกถึง กามวิตก บ้าง (ตริตรึกถึงกาม)
ตรึกถึง พยาบาทวิตก บ้าง (ตริตรึกถึงการพยาบาท)
ตรึกถึง วิหิงสาวิตก บ้าง (ตริตรึกถึงการเบียดเบียน) ในเสนาสนะนั้น.
ภิกษุทั้งหลาย.บุคคลเป็นผู้มีกายออกไปแล้วมี จิตยังไม่ออกอย่างนี้แล

(๒) ภิกษุทั้งหลาย. ก็บุคคลเป็นผู้มีกายยังไม่ออกไป มีจิตออกไป เป็นอย่างไร บุคคลบางคนในโลกนี้ ไม่เสพเสนาสนะอันสงัด คือ ป่าและราวป่า
เขาตรึกถึง เนกขัมมวิตก บ้าง (ไม่คิดเรื่องกาม)
อัพยาบาทวิตก บ้าง (ไม่คิดปองร้าย)
อวิหิงสาวิตก บ้าง (ไม่คิดเบียดเบียน) ในที่นั้น.
ภิกษุทั้งหลาย. บุคคลเป็นผู้มีกายยังไม่ออกไป มีจิตออกไปแล้วอย่างนี้แล 

(๓) ภิกษุทั้งหลาย. ก็บุคคลเป็นผู้มีกายยังไม่ออกด้วย มีจิตยังไม่ออกด้วย เป็นอย่างไรบุคคลบางคน ในโลกนี้ ไม่เสพเสนาสนะอันสงัด คือ ป่าและราวป่า เขาตรึกถึง กามวิตก บ้าง (ตริตรึกเรื่องกาม)
ตรึกถึง พยาบาทวิตก บ้าง (ตริตรึกถึงการพยาบาท)
ตรึกถึง วิหิงสาวิตก บ้าง (ตริตรึกถึงการเบียดเบียน)
ภิกษุทั้งหลาย. บุคคลเป็นผู้มีกายยังไม่ออกด้วย มีจิตยังไม่ออกด้วยอย่าง นี้แล

(๔) ภิกษุทั้งหลาย.ก็บุคคลเป็นผู้มีกายออกไปแล้วด้วย มีจิตออกไปแล้วด้วย เป็นอย่างไร บุคคล บางคนในโลกนี้ เสพเสนาสนะอันสงัด คือ ป่าและราวป่า เขาตรึกถึง เนกขัมมวิตก บ้าง (ไม่คิดเรื่องกาม)
อัพยาบาทวิตก บ้าง (ไม่คิดปองร้าย)
อวิหิงสาวิตก บ้าง (ไม่คิดเบียดเบียน) ในเสนาสนะนั้น.
ภิกษุทั้งหลาย. บุคคลเป็นผู้มีกายออกไปแล้วด้วย มีจิตออก ไปแล้วด้วยอย่างนี้แล

ภิกษุทั้งหลาย. บุคคล ๔ จำพวกเหล่านี้แล มีปรากฏอยู่ในโลก