ปฏิจจสมุปบาทจากพระโอษฐ์ หน้า41 - 42

ทรงเปรียบปฏิจจสมุปบาทด้วยการขึ้นลง ของน้ำทะเล

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย!
เมื่อน้ำในมหาสมุทรขึ้น ย่อมทำให้แม่น้ำในแม่น้ำใหญ่ขึ้น
เมื่อน้ำในแม่น้ำใหญ่ ขึ้น ย่อมทำให้น้ำในแม่น้ำน้อยขึ้น
เมื่อน้ำในแม่น้ำน้อยขึ้น ย่อมทำให้ละหานใหญ่มีน้ำขึ้น
เมื่อละหาน ใหญ่มีน้ำขึ้น ย่อมทำให้ละหานน้อยมีน้ำขึ้น, ฉันใด

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย!
ข้อนี้ก็ฉันนั้น: เมื่ออวิชชา เข้ามา ย่อมทำให้สังขารทั้งหลายเข้ามา
เมื่อสังขารทั้งหลายเข้ามา ย่อมทำให้วิญญาณเข้ามา
เมื่อวิญญาณเข้ามา ย่อมทำให้นามรูปเข้ามา
เมื่อนามรูปเข้ามา ย่อมทำให้สฬายตนะเข้ามา
เมื่อสฬายตนะเข้ามา ย่อมทำให้ผัสสะเข้ามา
เมื่อผัสสะเข้ามา ย่อมทำให้เวทนาเข้ามา
เมื่อเวทนาเข้ามา ย่อมทำให้ตัณหาเข้ามา
เมื่อตัณหาเข้ามา ย่อมทำให้อุปาทานเข้ามา
เมื่ออุปาทานเข้ามา ย่อมทำให้ภพเข้ามา
เมื่อภพเข้ามา ย่อมทำให้ชาติเข้ามา
เมื่อชาติเข้ามา ย่อมทำให้ชรามรณะเข้ามา 
.... ..... .... .... ....