พระไตรปิฎก ฉบับหลวง เล่มที่ ๙ สุตตันตปิฎก หน้า ๑

๑. พรหมชาลสูตร
เรื่องสุปปิยปริพาชกกับพรหมทัตตมานพ

จุลศีล มัชฌิมศีล มหาศีล

(๑) จุลศีล (ตถาคตเว้นขาดจากสิ่งเหล่านี้)
(มี ๒๖ สิกขาบท)

ดูกรภิกษุทั้งหลาย ก็เมื่อปุถุชนกล่าวชมตถาคต จะพึงกล่าวด้วยประการใด นั่นมีประมาณน้อยนักแล ยังต่ำนัก เป็นเพียงศีล ดูกรภิกษุทั้งหลาย ข้อที่ปุถุชนกล่าวชมตถาคต จะพึงกล่าวด้วยประการใด ซึ่งมีประมาณน้อย ยังต่ำนัก เป็นเพียงศีลนั้น เป็นไฉน?

ดูกรภิกษุทั้งหลาย อีกอย่างหนึ่ง เมื่อปุถุชนกล่าวชมตถาคต พึงกล่าวเช่นนี้ว่า

๑. พระสมณโคดม ละการฆ่าสัตว์
เว้นขาดจากการฆ่าสัตว์
วางทัณฑะ (มาตราวัดความยาว)
วางศาสตรา
มีความละอาย
มีความเอ็นดู
มีความกรุณา
หวังประโยชน์แก่สัตว์ทั้งปวงอยู่

๒. พระสมณโคดม ละการลักทรัพย์
เว้นขาดจากการลักทรัพย์
รับแต่ของที่เขาให้ต้องการแต่ของที่เขาให้
ไม่ประพฤติตนเป็นขโมย
เป็นผู้สะอาดอยู่

๓. พระสมณโคดม ละกรรมเป็นข้าศึก แก่พรหมจรรย์
ประพฤติพรหมจรรย์
ประพฤติห่างไกล
เว้นขาดจากเมถุน อันเป็นกิจของชาวบ้าน

ดูกรภิกษุทั้งหลาย  อีกอย่างหนึ่ง เมื่อปุถุชนกล่าวชมตถาคต พึงกล่าวเช่นนี้ว่า

๔. พระสมณโคดม ละการพูดเท็จ
เว้นขาดจากการพูดเท็จ พูดแต่คำจริง ดำรงคำสัตย์มีถ้อยคำ เป็นหลักฐาน ควรเชื่อได้ ไม่พูดลวงโลก

๕. พระสมณโคดม ละคำส่อเสียด
เว้นขาดจากคำส่อเสียด
ฟังจากข้างนี้แล้วไม่ไปบอกข้างโน้น เพื่อให้คนหมู่นี้แตกร้าวกัน หรือ
ฟังจากข้างโน้น แล้วไม่มาบอกข้างนี้ เพื่อให้คนหมู่โน้น แตกร้าวกัน
สมานคนที่แตกร้าวกันแล้วบ้าง ส่งเสริมคนที่พร้อมเพรียงกันแล้วบ้าง
ชอบคนผู้พร้อมเพรียงกัน ยินดีในคนผู้พร้อมเพรียงกัน
เพลิดเพลินในคนผู้พร้อมเพรียงกัน กล่าวแต่คำที่ทำให้คนพร้อมเพรียงกัน

๖. พระสมณโคดม ละคำหยาบ
เว้นขาดจากคำหยาบ กล่าวแต่คำที่ไม่มีโทษเพราะหู ชวนให้รัก จับใจ เป็นของ ชาวเมือง คนส่วนมาก รักใคร่พอใจ

๗. พระสมณโคดม ละคำเพ้อเจ้อ
เว้นขาดจากคำเพ้อเจ้อ พูดถูกกาล พูดแต่คำที่เป็นจริง พูดอิงอรรถ พูดอิงธรรม พูดอิงวินัย พูดแต่คำมีหลักฐานมีที่อ้าง มีที่กำหนดประกอบด้วยประโยชน์ โดยกาล อันควร

๘. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการพรากพืชคาม และภูตคาม

๙. พระสมณโคดม ฉันหนเดียว เว้นการฉันในราตรี งดจากการฉันในเวลากาล

๑๐. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการฟ้อนรำ ขับร้อง ประโคมดนตรี และดูการเล่น อันเป็นข้าศึกแก่กุศล

๑๑. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการทัดทรงประดับ และตบแต่งร่างกาย ด้วยดอกไม้ ของหอมและเครื่องประเทืองผิว อันเป็นฐานแห่งการแต่งตัว

๑๒. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการนั่งนอนบนที่นั่ง ที่นอนอันสูงใหญ่
๑๓. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการ รับทองและเงิน
๑๔. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการ รับธัญญาหารดิบ
๑๕. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการ รับเนื้อดิบ
๑๖. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการ รับสตรีและกุมาร
๑๗. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการ รับทาสีและทาส
๑๘. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการ รับแพะและแกะ
๑๙. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการ รับไก่และสุกร
๒๐. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการ รับช้าง โค ม้า และลา
๒๑. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการ รับไร่นาและที่ดิน
๒๒. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการ ประกอบทูตกรรม และการรับใช้
๒๓. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการ ซื้อการขาย
๒๔. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการ โกงด้วยตราชั่ง การโกงด้วยของปลอม และ การโกงด้วยเครื่องตวงวัด
๒๕. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการ รับสินบน การล่อลวง และการตลบตะแลง
๒๖. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการตัด การฆ่า การจองจำ การตีชิง การปล้น และ การกรรโชก.

(รวม ๒๖ เรื่อง)

จบจุลศีล.

(๒) มัชฌิมศีล (ตถาคตเว้นขาดจากสิ่งเหล่านี้)
(มี 10 สิกขาบท มี130 สิกขาบทย่อย)

ดูกรภิกษุทั้งหลาย อีกอย่างหนึ่ง เมื่อปุถุชนกล่าวชมตถาคต พึงกล่าวเช่นนี้ว่า

๑. พระสมณโคดม เว้นขาด จากการพรากพืชคามและภูตคาม เช่น อย่างที่ สมณพราหมณ์ ผู้เจริญบางจำพวก ฉันโภชนะที่เขาให้ด้วยศรัทธาแล้ว ยังประกอบการ พรากพืชคาม(พืช) และภูตคาม(ของเขียว) เห็นปานนี้
คือ (ข้อห้ามเรื่องพรากพืช 5 ชนิด พืชเกิดแต่เง่า ลำต้น ผล ยอด เมล็ด )
๑ พืชเกิดแต่เง่า
๒ พืชเกิดแต่ลำต้น
๓ พืชเกิดแต่ผล
๔ พืชเกิดแต่ยอด
๕ พืชเกิดแต่เมล็ด เป็นที่ครบห้า.

๒. พระสมณโคดม เว้นขาด จากการบริโภคของที่ทำการสะสมไว้ เช่น อย่างที่ สมณพราหมณ์ ผู้เจริญบางจำพวก ฉันโภชนะที่เขาให้ด้วยศรัทธาแล้ว ยังประกอบการ บริโภค ของที่ทำการสะสมไว้เห็นปานนี้
คือ (ห้ามสะสม ข้าว น้ำ ผ้า ยาน ที่นอน เครื่องประเทืองผิว ของหอม อามิษ)
๑ สะสมข้าว
๒ สะสมน้ำ
๓ สะสมผ้า
๔ สะสมยาน
๕ สะสมที่นอน
๖ สะสมเครื่องประเทืองผิว
๗ สะสมของหอม
๘ สะสมอามิษ(วัตถุล่อใจ เช่นเงิน-ทอง)

๓. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการดูการเล่นอันเป็นข้าศึกแก่กุศล เช่น อย่างที่ สมณพราหมณ์ ผู้เจริญบางจำพวก ฉันโภชนะที่เขาให้ด้วยศรัทธาแล้ว ยังขวนขวาย ดูการเล่น อันเป็นข้าศึกแก่กุศลเห็นปานนี้
คือ (ห้ามฟ้อนรำ ขับร้อง เล่านิยาย เล่นปรบมือ การชนช้าง ชนสัตว์ต่างๆ ชกมวย การจัดทัพ)
๑ การฟ้อน
๒ การขับร้อง
๓ การประโคมมหรสพ มีการรำเป็นต้น
๔ การเล่านิยาย
๕ การเล่นปรบมือ
๖ การเล่นปลุกผี
๗ การเล่นตีกลอง ฉากภาพบ้านเมืองที่สวยงาม
๘ การเล่นของคนจัณฑาล
๙ การเล่นไม้สูง
๑๐ การเล่นหน้าศพ
๑๑ ชนช้าง
๑๒ ชนม้า
๑๓ ชนกระบือ
๑๔ ชนโคชนแพะ
๑๕ ชนแกะ
๑๖ ชนไก่
๑๗ รบนกกระทา
๑๘ รำกระบี่กระบอง
๑๙ มวยชก
๒๐ มวยปล้ำ
๒๑ การรบ
๒๒ การตรวจพล
๒๓ การจัดกระบวนทัพ กองทัพ.

๔. พระสมณโคดม เว้นขาด จากการขวนขวายเล่นพนัน อันเป็นที่ตั้งแห่งความ ประมาท เช่นอย่างที่สมณพราหมณ์ผู้เจริญบางจำพวก ฉันโภชนะที่เขาให้ด้วยศรัทธา แล้ว ยังขวนขวาย เล่นการพนัน อันเป็นที่ตั้งแห่งความประมาท  เห็นปานนี้
คือ (ห้ามการละเล่น ต่างๆ หมากเก็บ โยนบ่วง หกคะเมน ตวงทราย ทายใจ เลียนคนพิการ)
๑ เล่นหมากรุกแถว ละแปดตา แถวละสิบตา
๒ เล่นหมากเก็บ
๓ เล่นดวด
๔ เล่นหมากไหว
๕ เล่นโยนบ่วง
๖ เล่นไม้หึ่ง
๗ เล่นกำทาย
๘ เล่นสะกา
๙ เล่นเป่าใบไม้
๑๐ เล่นไถน้อยๆ
๑๑ เล่นหกคะเมน
๑๒ เล่นกังหัน
๑๓ เล่นตวงทราย
๑๔ เล่นรถน้อยๆ
๑๕ เล่นธนูน้อยๆ
๑๖ เล่นเขียนทายกัน
๑๗ เล่นทายใจ
๑๘ เล่นเลียนคนพิการ.

๕. พระสมณโคดม เว้นขาด จากการนั่งนอน บนที่นั่ง ที่นอนอันสูงใหญ่ เช่นอย่างที่ สมณพราหมณ์ผู้เจริญบางจำพวกฉันโภชนะที่เขาให้ด้วยศรัทธาแล้ว ยังนั่งนอนบนที่นั่ง ที่นอนอันสูงใหญ่เห็นปานนี้
คือ (ข้อห้าม เรื่องเตียง ที่นั่ง ที่นอน เครื่องลาดทำด้วยขนสัตว์ ทำด้วยไหมทอง )
๑ เตียงมีเท้าเกินประมาณ
๒ เตียงมีเท้าทำเป็นรูปสัตว์ร้าย ผ้าโกเชาว์ขนยาว
๓ เครื่องลาดที่ทำด้วยขนแกะ วิจิตรด้วยลวดลาย
๔ เครื่องลาดที่ทำด้วยขนแกะสีขาว
๕ เครื่องลาดที่มีสัณฐานเป็นช่อดอกไม้
๖ เครื่องลาดที่ยัดนุ่น
๗ เครื่องลาดขนแกะวิจิตรด้วยรูปสัตว์ร้าย มีสีหะและเสือเป็นต้น
๘ เครื่องลาดขนแกะมีขนตั้ง
๙ เครื่องลาดขนแกะมีขนข้างเดียว
๑๐ เครื่องลาดทองและเงินแกมไหม
๑๑ เครื่องลาดไหมขลิบทองและเงิน
๑๒ เครื่องลาดขนแกะจุนางฟ้อน ๑๖ คน
๑๓ เครื่องลาดหลังช้าง
๑๔ เครื่องลาดหลังม้า
๑๕ เครื่องลาดในรถ
๑๖ เครื่องลาดที่ทำด้วยหนังสัตว์ ชื่ออชินะอันมีขนอ่อนนุ่ม
๑๗ เครื่องลาดอย่างดีทำด้วยหนังชะมด
๑๘ เครื่องลาดมีเพดาน
๑๙ เครื่องลาดมีหมอนข้าง.

๖. พระสมณโคดม เว้นขาด จากการประกอบการประดับตบแต่งร่างกาย อันเป็นฐาน แห่งการ แต่งตัว เช่นอย่างที่สมณพราหมณ์ผู้เจริญบางจำพวก ฉันโภชนะที่เขาให้ด้วย ศรัทธาแล้ว ยังขวนขวายประกอบการประดับตบแต่งร่างกาย อันเป็นฐานแห่งการ แต่งตัว เห็นปานนี้
คือ (ห้ามอาบน้ำหอม ส่องกระจก ผัดหน้า ทาปาก ประดับ ใช้ไม้เท้า การประดับ การตกแต่ง)
๑ เว้นขาดการอบตัว
๒ ไคลอวัยวะ
๓ อาบน้ำหอมนวด
๔ ส่องกระจก
๕ แต้มตา
๖ ทัดดอกไม้
๗ ประเทืองผิวผัดหน้า
๘ ทาปาก
๙ ประดับข้อมือ
๑๐ สวมเกี้ยว
๑๑ ใช้ไม้เท้า
๑๒ ใช้กลักยา
๑๓ ใช้ดาบ
๑๔ ใช้ขรรค์
๑๕ ใช้ร่ม
๑๖ สวมรองเท้า (ในพระวินัยอนุญาตให้สมรองเท้าชั้นเดียวได้)
๑๗ ประดับวิจิตรติดกรอบหน้า
๑๘ ปักปิ่น
๑๘ ใช้พัดวาลวิชนี
๑๙ นุ่งห่มผ้าขาว
๒๐ นุ่งห่มผ้ามีชาย.

ติรัจฉานกถา

๗. พระสมณโคดม เว้นขาดจากติรัจฉานกถา เช่นอย่างที่สมณพราหมณ์ผู้เจริญ บางจำพวก ฉันโภชนะที่เขาให้ด้วยศรัทธาแล้ว ยังประกอบติรัจฉานกถาเห็นปานนี้
คือ (ห้ามพูดเรื่องราชา เรื่องโจร มหาอำมาตย์ กองทัพ ภัย การรบ ข้าว ดอกไม้ ญาติ ชนบท)
๑ ห้ามพูดเรื่องพระราชา
๒ เรื่องโจร
๓ เรื่องมหาอำมาตย์
๔ เรื่องกองทัพ
๕ เรื่องภัย
๖ เรื่องรบ
๗ เรื่องข้าว
๘ เรื่องน้ำเรื่องผ้า
๙ เรื่องที่นอน
๑๐ เรื่องดอกไม้
๑๑ เรื่องของหอม
๑๒ เรื่องญาติ
๑๓ เรื่องยาน
๑๔ เรื่องบ้าน
๑๕ เรื่องนิคมเรื่องนคร
๑๖ เรื่องชนบท
๑๗ เรื่องสตรี
๑๘ เรื่องบุรุษ
๑๙ เรื่องคนกล้าหาญ
๒๐ เรื่องตรอก
๒๑ เรื่องท่าน้ำ
๒๒ เรื่องคนที่ล่วงลับไปแล้ว
๒๓ เรื่องเบ็ดเตล็ด
๒๔ เรื่องโลก
๒๕ เรื่องทะเล
๒๖ เรื่องความเจริญและ ความเสื่อม ด้วยประการนั้นๆ.

๘. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการกล่าวถ้อยคำแก่งแย่งกัน เช่นอย่างที่ สมณพราหมณ์เจริญ บางจำพวกฉันโภชนะ ที่เขาให้ด้วยศรัทธาแล้ว ยังกล่าวถ้อยคำ แก่งแย่งกัน เห็นปานนี้
เช่นว่า
๑ ท่านไม่รู้ทั่วถึงธรรมวินัยนี้ ข้าพเจ้ารู้ทั่วถึง
๒ ท่านจักรู้ทั่วถึง ธรรมวินัยนี้ได้อย่างไร
๓ ท่านปฏิบัติผิด ข้าพเจ้าปฏิบัติถูกถ้อยคำ
๔ ของข้าพเจ้าเป็นประโยชน์ ของท่านไม่เป็นประโยชน์
๕ คำที่ควรจะกล่าวก่อน ท่านกลับกล่าวภายหลัง
๖ คำที่ควรจะกล่าวภายหลัง ท่านกลับกล่าวก่อน
๗ ข้อที่ท่านเคยช่ำชอง มาผันแปร ไปแล้ว
๘ ข้าพเจ้าจับผิดวาทะ ของท่านได้แล้ว
๙ ข้าพเจ้าข่มท่านได้แล้ว ท่านจงถอนวาทะเสีย มิฉะนั้นจงแก้ไขเสีย ถ้าสามารถ.

๙. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการประกอบทูตกรรม และการรับใช้ เช่นอย่างที่ สมณพราหมณ์ผู้เจริญบางจำพวกฉันโภชนะ ที่เขาให้ด้วยศรัทธาแล้ว ยังขวนขวายประกอบ ทูตกรรม และการรับใช้เห็นปานนี้
คือ
รับเป็นทูตของพระราชาราชอำมาตย์ กษัตริย์ พราหมณ์ คฤหบดีและกุมารว่า ท่านจงไปในที่นี้ ท่านจงไปในที่โน้น ท่านจงนำเอาสิ่งนี้ไป ท่านจงนำเอาสิ่งนี้ ในที่โน้นมา ดังนี้.

๑๐. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการพูดหลอกลวง และการพูดเลียบเคียง เช่นอย่างที่ สมณพราหมณ์ผู้เจริญบางจำพวกฉันโภชนะที่เขาให้ด้วยศรัทธาแล้ว ยังพูดหลอกลวง พูดเลียบเคียง พูดหว่านล้อม พูดและเล็ม แสวงหาลาภด้วยลาภ

(รวม ๑๐ หัวข้อใหญ่ )

จบมัชฌิมศีล.

(๓) มหาศีล (ตถาคตเว้นขาดจากสิ่งเหล่านี้)
(รวม 7 สิกขาบท มี 151 สิกขาบทย่อย)

ติรัจฉานวิชา (เลี้ยงชีพผิด)

ดูกรภิกษุทั้งหลาย อีกอย่างหนึ่ง เมื่อปุถุชนกล่าวชมตถาคต พึงกล่าวเช่นนี้ว่า

๑. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการเลี้ยงชีพ โดยทางผิดด้วยติรัจฉานวิชา เช่นอย่างที่ สมณพราหมณ์ผู้เจริญบางจำพวกฉันโภชนะที่เขาให้ด้วยศรัทธาแล้ว ยังเลี้ยงชีพโดยทางผิด ด้วยติรัจฉานวิชา เห็นปานนี้
คือ(อาชีพการทาย ดูลักษณะ ดูอวัยวะ ประกอบพิธี บูชาไฟ เสกเป่า หมอผี หมอทาย)
๑ ทายอวัยวะ
๒ ทายนิมิต
๓ ทายอุปบาต 
๔ ทำนายฝัน
๕ ทำนายลักษณะ
๖ ทำนายหนูกัดผ้า
๗ ทำพิธีบูชาไฟทำพิธีเบิกแว่นเวียนเทียน
๘ ทำพิธีซัดแกลบบูชาไฟ
๙ ทำพิธีซัดรำบูชาไฟ
๑๐ ทำพิธีซัดข้าวสารบูชาไฟ
๑๑ ทำพิธีเติมเนยบูชาไฟ
๑๒ ทำพิธีเติมน้ำมันบูชาไฟ
๑๓ทำพิธีเสกเป่าบูชาไฟ
๑๔ ทำพลีกรรมด้วยโลหิต
๑๕ เป็นหมอดูอวัยวะ
๑๖ ดูลักษณะที่บ้าน
๑๗ ดูลักษณะที่นา
๑๘ เป็นหมอปลุกเสก
๑๙ เป็นหมอผี
๒๐ เป็นหมอลงเลขยันต์คุ้มกัน บ้านเรือน
๒๑ เป็นหมองู
๒๒ เป็นหมอยาพิษ
๒๓ เป็นหมอแมลงป่อง
๒๔ เป็นหมอรักษาแผลหนูกัด
๒๕ เป็นหมอทายเสียงนก
๒๖ เป็นหมอทางเสียงกา
๒๗ เป็นหมอทายอายุ
๒๘ เป็นหมอเสกกันลูกศร
๒๙ เป็นหมอทายเสียงสัตว์.

๒. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการเลี้ยงชีพ โดยทางผิดด้วยติรัจฉานวิชา เช่นอย่างที่สมณพราหมณ์ผู้เจริญบางจำพวก ฉันโภชนะที่เขาให้ด้วยศรัทธาแล้ว ยังเลี้ยงชีพโดยทางผิดด้วยติรัจฉานวิชาเห็นปานนี้
คือ(อาชีพการทำนาย ลักษณะอาวุธ ลักษณะบุรุษ-สตรี-เด็ก ทายลักษณะสัตว์)
๑ ทายลักษณะแก้วมณี
๒ทายลักษณะไม้พลอง
๓ ทายลักษณะผ้า
๔ ทายลักษณะศาตรา
๕ ทายลักษณะดาบ
๖ ทายลักษณะศร
๗ ทายลักษณะธนู
๘ ทายลักษณะอาวุธ
๙ ทายลักษณะสตรี
๑๐ ทายลักษณะบุรุษ
๑๑ ทายลักษณะกุมาร
๑๒ ทายลักษณะกุมารี
๑๓ ทายลักษณะทาส
๑๔ ทายลักษณะทาสี
๑๕ ทายลักษณะช้าง
๑๖ ทายลักษณะม้า
๑๗ ทายลักษณะกระบือ
๑๘ ทายลักษณะโคอุสภะ
๑๙ ทายลักษณะโค
๒๐ ทายลักษณะแพะ
๒๑ ทายลักษณะแกะ
๒๒ ทายลักษณะไก่
๒๓ ทายลักษณะนกกระทา
๒๔ ทายลักษณะเหี้ย
๒๕ ทายลักษณะตุ่น
๒๖ ทายลักษณะเต่า
๒๗ ทายลักษณะมฤค(เก้ง กวาง ทราย)

๓. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการเลี้ยงชีพ โดยทางผิดด้วยติรัจฉานวิชา เช่น อย่างที่สมณพราหมณ์ผู้เจริญบางจำพวก ฉันโภชนะที่เขาให้ด้วยศรัทธาแล้ว ยังเลี้ยงชีพโดยทางผิดด้วยติรัจฉานวิชาเห็นปานนี้
คือ (อาชีพดูฤกษ์พระราชา ฤกษ์กองทัพ ฤกษ์ออกศึก ฤกษ์ปราชัย ฤกษ์มีชัย ฤกษ์ถอย)
๑ ดูฤกษ์ ยาตราทัพว่าพระราชาจักยกออก
๒ ดูฤกษ์ ยาตราทัพว่าพระราชาจักไม่ยกออก
๓ ดูฤกษ์ ยาตราทัพว่าพระราชาภายในจักยกเข้าประชิด
๔ ดูฤกษ์ ยาตราทัพว่าพระราชาภายนอกจักถอย
๕ ดูฤกษ์ ยาตราทัพว่าพระราชาภายนอกจักยกเข้าประชิด
๖ ดูฤกษ์ ยาตราทัพว่าพระราชาภายในจักถอย
๗ ดูฤกษ์ ยาตราทัพว่าพระราชาภายในจักมีชัย
๘ ดูฤกษ์ ยาตราทัพว่าพระราชาภายนอกจักปราชัย
๙ ดูฤกษ์ ยาตราทัพว่าพระราชาภายนอกจักมีชัย
๑๐ ดูฤกษ์ ยาตราทัพว่าพระราชาภายในจักปราชัย
๑๑ ดูฤกษ์ ยาตราทัพว่าพระราชาพระองค์นี้จักมีชัย
๑๒ ดูฤกษ์ ยาตราทัพว่าพระราชาพระองค์นี้จักปราชัย เพราะเหตุนี้ๆ.

๔. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการเลี้ยงชีพ โดยทางผิดด้วยติรัจฉานวิชา เช่นอย่างที่สมณพราหมณ์ผู้เจริญบางจำพวก ฉันโภชนะที่เขาให้ด้วยศรัทธาแล้ว ยังเลี้ยงชีพ โดยทางผิดด้วยติรัจฉานวิชา เห็นปานนี้
คือ(อาชีพพยากรณ์ดวงดาว นักษัตร ดวงจันทร์ ดวงอาทิตย์ แผ่นดินไหว อุกาบาต ดาวหาง)
๑ พยากรณ์ว่า จักมีจันทรคราส
๒ พยากรณ์ว่า จักมีสุริยคราส
๓ พยากรณ์ว่า จักมีนักษัตรคราส
๔ พยากรณ์ว่า ดวงจันทร์ดวงอาทิตย์ จักเดินถูกทาง
๕ พยากรณ์ว่า ดวงจันทร์ดวงอาทิตย์จักเดินผิดทาง
๖ พยากรณ์ว่า ดาวนักษัตร จักเดินถูกทาง
๗ พยากรณ์ว่า ดาวนักษัตรจักเดินผิดทาง
๘ พยากรณ์ว่า จักมีอุกกาบาต
๙ พยากรณ์ว่า จักมีดาวหาง
๑๐ พยากรณ์ว่า จักมีแผ่นดินไหว
๑๑ พยากรณ์ว่า จักมีฟ้าร้อง
๑๒ พยากรณ์ว่า ดวงจันทร์ดวงอาทิตย์ และดาวนักษัตร จักขึ้น
๑๒ พยากรณ์ว่า ดวงจันทร์ดวงอาทิตย์ และดาวนักษัตร จักตก
๑๓ พยากรณ์ว่า ดวงจันทร์ดวงอาทิตย์ และดาวนักษัตร จักมัวหมอง
๑๔ พยากรณ์ว่า ดวงจันทร์ดวงอาทิตย์ และดาวนักษัตร จักกระจ่าง
๑๕ พยากรณ์ว่า จันทรคราส จักมีผลเป็นอย่างนี้
๑๖ พยากรณ์ว่า สุริยคราส จักมีผลเป็นอย่างนี้
๑๗ พยากรณ์ว่า นักษัตรคราส จักมีผลเป็นอย่างนี้
๑๘ พยากรณ์ว่า ดวงจันทร์ดวงอาทิตย์ เดินถูกทาง จักมีผลเป็นอย่างนี้
๑๙ พยากรณ์ว่า ดวงจันทร์ดวงอาทิตย์เดินผิดทาง จักมีผลเป็นอย่างนี้
๒๐ พยากรณ์ว่า ดาวนักษัตรเดินถูกทาง จักมีผลเป็นอย่างนี้
๒๑ พยากรณ์ว่า ดาวนักษัตรเดินผิดทาง จักมีผลเป็นอย่างนี้
๒๒ พยากรณ์ว่า มีอุกกาบาต จักมีผลเป็นอย่างนี้
๒๓ พยากรณ์ว่า มีดาวหาง จักมีผลเป็นอย่างนี้
๒๔ พยากรณ์ว่า แผ่นดินไหวจักมีผลเป็นอย่างนี้
๒๕ พยารณ์ว่า ฟ้าร้อง จักมีผลเป็นอย่างนี้
๒๖ พยากรณ์ว่า ดวงจันทร์ดวงอาทิตย์ และดาวนักษัตรขึ้น จักมีผลเป็นอย่างนี้
๒๗ พยากรณ์ว่า ดวงจันทร์ดวงอาทิตย์และดาวนักษัตรตก จักมีผลเป็นอย่างนี้
๒๘ พยากรณ์ว่า ดวงจันทร์ดวงอาทิตย์ และดาวนักษัตรมัวหมอง จักมีผลเป็นอย่างนี้
๒๙ พยากรณ์ว่า ดวงจันทร์ดวงอาทิตย์ และดาวนักษัตรกระจ่าง จักมีผลเป็นอย่างนี้.

๕. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการเลี้ยงชีพ โดยทางผิดด้วยติรัจฉานวิชา เช่นอย่าง ที่สมณพราหมณ์ผู้เจริญบางจำพวก ฉันโภชนะที่เขาให้ด้วยศรัทธาแล้ว ยังเลี้ยงชีพโดยทางผิด ด้วยติรัจฉานวิชาเห็นปานนี้
คือ (อาชีพพยากรณ์ ธรรมชาติ ฝนดี ฝนแล้ง แต่งกาพย์โลกายตศาสตร์-เรื่องทางโลก)
๑ พยากรณ์ว่า จักมีฝนดี
๒ พยากรณ์ว่า จักมีฝนแล้ง
๓ พยากรณ์ว่า จักมีภิกษาหาได้ง่าย
๔ พยากรณ์ว่า จักมีภิกษาหาได้ยาก
๕ พยากรณ์ว่า จักมีความเกษม
๖ พยากรณ์ว่า จักมีภัย
๗ พยากรณ์ว่า จักเกิดโรค
๘ พยากรณ์ว่า จักมีความสำราญหาโรคมิได้ หรือนับคะแนนคำนวณ นับประมวล
๙ แต่งกาพย์ โลกายตศาสตร์ (ศาสตร์ทางโลก-เรื่องสามัญ-เรื่องไม่เป็นไปเพื่อหลุดพ้น)

๖. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการเลี้ยงชีพ โดยทางผิดด้วยติรัจฉานวิชา เช่น อย่างที่สมณพราหมณ์ผู้เจริญบางจำพวกฉัน โภชนะที่เขาให้ด้วยศรัทธาแล้ว ยังเลี้ยงชีพ โดยทางผิด ด้วยติรัจฉานวิชาเห็นปานนี้
คือ (ดูฤกษ์มงคล เชิญขวัญ โชคดี - เคราะห์ร้าย ร่ายมนต์ หมอทรง บวงสรวงพรหม อาทิตย์)
๑ ให้ฤกษ์อาวาหมงคล
๒ ดูฤกษ์วิวาหมงคล
๓ ดูฤกษ์เรียงหมอน
๔ ดูฤกษ์หย่าร้าง
๕ ดูฤกษ์เก็บทรัพย์
๖ ดูฤกษ์จ่ายทรัพย์
๗ ดูโชคดี
๘ ดูเคราะห์ร้าย
๙ ให้ยาผดุงครรภ์
๑๐ ร่ายมนต์ให้ลิ้นกระด้าง
๑๑ ร่ายมนต์ให้คางแข็ง
๑๒ ร่ายมนต์ให้มือสั่น
๑๓ ร่ายมนต์ไม่ให้หูได้ยินเสียง
๑๔ เป็นหมอทรงกระจก
๑๕ เป็นหมอทรงหญิงสาว
๑๖ เป็นหมอทรงเจ้า
๑๗ บวงสรวงพระอาทิตย์
๑๘ บวงสรวงท้าวมหาพรหม
๑๙ ร่ายมนต์พ่นไฟ
๒๐ ทำพิธีเชิญขวัญ.

๗. พระสมณโคดม เว้นขาดจากการเลี้ยงชีพ โดยทางผิดด้วยติรัจฉานวิชา เช่นอย่างที่สมณพราหมณ์ผู้เจริญบางจำพวก ฉันโภชนะที่เขาให้ด้วยศรัทธาแล้ว ยังเลี้ยงชีพโดยทางผิด ด้วยติรัจฉานวิชาเห็นปานนี้
คือ (อาชีพทำพิธีบูชาน้ำ บูชาไฟ ร่ายมนต์ แก้บน พิธีปลูกเรือน รดน้ำมนต์ บวงสรวง ปรุงยา)
๑ ทำพิธีบนบาน
๒ ทำพิธีแก้บน
๓ ร่ายมนต์ขับผี
๔ สอนมนต์ป้องกันบ้านเรือน
๕ ทำกะเทยให้กลับเป็นชาย
๖ ทำชายให้กลายเป็นกะเทย
๗ ทำพิธีปลูกเรือน
๘ ทำพิธีบวงสรวงพื้นที่
๙ พ่นน้ำมนต์
๑๐ รดน้ำมนต์
๑๑ ทำพิธีบูชาไฟ
๑๒ ปรุงยาสำรอก
๑๓ ปรุงยาถ่าย
๑๔ ปรุงยาถ่ายโทษเบื้องบน
๑๕ ปรุงยาถ่ายโทษเบื้องล่าง
๑๖ ปรุงยาแก้ปวดศีรษะ
๑๗ หุงน้ำมัน
๑๘ หยอดหู
๑๙ ปรุงยาตา
๒๐ ปรุงยานัดถุ์
๒๑ ปรุงยาทากัด
๒๒ ปรุงยาทาสมาน
๒๓ ป้ายยาตา
๒๔ ทำการผ่าตัดรักษาเด็ก
๒๕ ใส่ยา ชะแผล

ดูกรภิกษุทั้งหลาย ข้อที่ปุถุชนกล่าวชมตถาคต จะพึงกล่าวด้วยประการใด ซึ่งมีประมาณน้อย ยังต่ำนัก เป็นเพียงศีลนั้นเท่านี้แล.

(รวม 7 เรื่องใหญ่ 151 ข้อย่อย)

จบมหาศีล