เทวทหะ
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เทวทหะ (อังกฤษ: Devadaha) คือเมืองโบราณในสมัยพุทธกาล มีความสำคัญ ในฐานะที่เป็นเมืองหลวงของแคว้นโกลิยะ 1 ใน มหาชนบทในสมัยพุทธกาล เป็นเมือง ที่ประสูติของพระนางสิริมหามายา ผู้เป็นพระราชมารดา ของเจ้าชาย สิทธัตถะ ซึ่งต่อมาได้ตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า และเป็นเมืองพี่เมืองน้องในฐานะ พระประยูรญาติของศากยวงศ์ และโกลิยวงศ์แห่งแคว้นสักกะ (กรุงกบิลพัสดุ์) และ โกลิยะ (กรุงเทวทหะ) เมืองแห่งนี้ ปัจจุบันเหลือเพียงซากโบราณสถาน อยู่ในเขต ประเทศเนปาล ติดชายแดนตอนเหนือของประเทศอินเดีย ยังเหลือซากเมือง อยู่เป็นหลักฐาน และไม่ห่างจากเมืองนี้มีสังเวชนียสถาน ที่สำคัญ คือสถานที่ประสูติ ของพระพุทธเจ้า ซึ่งเรียกว่า ลุมพินีวัน ปรากฏอยู่ บริเวณลุมพินี มีวัดพุทธของประเทศไทย และของประเทศที่นับถือพระพุทธศาสนาอีกหลายวัด เป็นดินแดนที่พุทธศาสนิกชนทั่วโลก นิยมไปแสวงบุญ
เทวทหะในปัจจุบัน
เทวทหะปัจจุบันตั้งอยู่ห่างจากกบิลพัสดุ์ไปทางทิศตะวันออก 22 กิโลเมตร ห่างจาก กับ แม่น้ำโรหิณี ไปทางทิศตะวันออกประมาณ 100 เมตร ปรากฏคันคูเมืองกำแพงเมือง โบราณก่อด้วยหิน ภายในซากเมืองเก่าปรากฏเนินดินโบราณ ที่ยังไม่ได้ขุดค้น จำนวนมาก เช่น รามคามเจดีย์ สถานที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตที่กรุงเทวทหะได้รับจาก โฑณพราหมณ์ นักโบราณคดีค้นพบโบราณวัตถุจำนวนมาก ในบริเวณโบราณสถาน เมืองเก่าเทวทหะนี้ ปัจจุบันมีเทวาลัยฮินดูหลังหนึ่งที่ชาวบ้านสร้างไว้ ภายใน ประดิษฐาน มูรติสิริมหามายา ประติมากรรมภาพแกะสลักหินทราย ที่ชาวบ้านเชื่อว่า เป็นรูปของพระนางสิริมหามายาด้วย
สภาพของเมืองเก่าเทวทหะ ในปัจจุบันยังไม่เคยมีนักโบราณคดีสำรวจขุดค้นอย่าง จริงจัง คงปล่อยให้เป็นเนินดินฝังซากโบราณสถานจำนวนมากไว้ ทำให้นักจาริก แสวงบุญส่วนใหญ่ ไม่ค่อยนิยมมาเมืองเทวทหะนี้
รามคามสถูป เมืองเทวทหะ ประเทศเนปาล
Rohini River แม่น้ำโรหิณี https://buddhadhamma.uttayarndham.org
แม่น้ำโรหิณี สมัยพุทธกาล
แม่น้ำโรหิณีเป็นแม่น้ำสายสำคัญของทั้งสองเมือง คือกบิลพัสดุ์และเทวทหะ ปัจจุบัน แม่น้ำโรหิณี ยังคงรักษาชื่อเดิมไว้ เมื่อไปถึงกรุงกาฏมัณฑุ จะมีสะพาน ข้ามแม่น้ำ แห่งหนึ่ง บอกว่า Rohini Khola นั่นคือสะพานข้ามแม่น้ำโรหิณี ซึ่งไหลมาจาก หิมาลัย เช่นเดียวกับแม่น้ำสายสำคัญอื่นๆ เช่น อโนมานที คงคา
แม่น้ำโรหิณี ทำให้เกิดเรื่องราวมากมายในครั้งพุทธกาล
เนื่องด้วยทั้งสองเมือง ประชาชนเลี้ยงชีพ กันด้วยการเกษตรกรรม และแม่น้ำโรหิณี ก็เป็นแม่น้ำแห่งชีวิต ของชาวเมืองหลายครั้ง เกิดปัญหาเรื่องการไขน้ำเข้านา จนเกือบเป็นสงคราม ครั้งหนึ่งเกิดการทะเลาะวิวาทของชาวเมืองสองเมือง เรื่องการ ไขน้ำเข้านา ลามจนกระทั่งถึงเรื่องของกษัตริย์สองเมือง จะยกทัพกันมาห้ำหั่นกัน ด้วยเรื่องแย่งน้ำ
พระพุทธเจ้าทรงทราบ จึงเสด็จมาห้ามทัพ (เป็นที่มาของพระพุทธรูป ปางห้ามญาติ) เมื่อมาถึงตรัสถามว่า พวกมหาบพิตรจะทำสงครามกันด้วยเหตุอะไร ทั้งสองฝ่ายทูล ตอบว่าเพราะเรื่องน้ำ พระองค์ตรัสต่อไปว่า น้ำ กับ ชีวิตความเป็นกษัตริย์ อะไรมีค่า มากกว่ากันทั้งสองฝ่ายทูลว่า น้ำมีค่าน้อยชีวิต และความเป็น กษัตริย์ มีค่ามากกว่า พระพุทธองค์ทรงแสดงว่า ไม่ควรเลยที่ท่านทั้งหลาย จะทะเลาะ กันเพียงเพราะ เรื่องน้ำ หากอาตมภาพไม่อยู่ในที่นี้ ในวันนี้แม่น้ำคือโลหิต คงจะท่วมทับบริเวณนี้ เป็นแน่ ตรัสดังนี้แล้วทำให้พวกพระญาติได้สติ
ในคราวที่พระอานนท์กำลังจะนิพพาน เมื่อท่านรู้ว่าได้เวลาอายุขัยของท่านแล้ว ท่านเกรงปัญหาว่าจะเกิดเรื่องการแย่งพระธาตุของท่าน หลังจากปรินิพพาน จึงได้ไป นิพพานที่บริเวณแม่น้ำโรหิณี เมื่อถึงแล้วได้เข้าเตโชธาตุ อธิษฐานให้สรีระ ไหม้ และพระธาตุแตกออกเป็นสองส่วน เมื่อท่านนิพพานแล้วพระธาตุ แตกออกเป็น สองส่วน เหนือน้ำโรหิณี และตกไปยังทั้งสองฝั่งเมือง พระญาติของ แต่ละฝ่าย จึงได้นำเอาไปสักการะบูชา
ที่มา : https://www.gotoknow.org/posts/243664
|
