คยา
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

คยา (อังกฤษ: Gaya) คือตำบลหนึ่งในอำเภอคยา จังหวัดมคธ รัฐพิหาร ประเทศอินเดีย ตั้งอยู่ 100 กิโลเมตร ทางใต้ของเมืองปัฏนา ตัวเมืองทอดยาว ไปตามชายฝั่ง ของแม่น้ำเนรัญชรา เมืองแห่งนี้เป็นเมืองสำคัญ ทั้งของศาสนาพุทธ และศาสนาฮินดู เพราะเป็นทั้งที่ตั้งของสถานที่เกิดเหตุการณ์สำคัญ ๆ ของพระพุทธ ศาสนา และสถานที่ ๆ ถูกกล่าวถึง ในตำนานปรัมปราในคัมภีร์รามายณะ ของศาสนา ฮินดู โดยภูมิประเทศของคยาเต็มไปด้วยภูเขาหินขนาดเล็ก

คยา เป็นเมืองที่เป็นทั้งที่ตั้งของ คยาสีสะ สถานที่พระพุทธองค์ทรงแสดง อาทิตตปริยายสูตร เพื่อโปรดแก่เหล่าชฏิล 1,003 รูป และวัดวิษณุบาท วัดฮินดู ที่ เป็นที่ประดิษฐานของหิน ที่ชาวฮินดูนับถือว่าเป็นรอยบาทของพระวิษณุ สถานที่ศักดิ์สิทธิ์ สำคัญ 1 ใน 7 แห่งของศาสนาฮินดู

ความสำคัญ
คยาสีสะ (หรือเขาพรหมโยนีตามตำนานของฮินดู) สถานที่พระพุทธองค์ทรงแสดง อาทิตตปริยายสูตรแก่หมู่ภิกษุชฏิล 1,003 รูปจนสำเร็จพระอรหันต์ทั้งหมด

ในอดีตสมัยที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้ แถบตำบลนี้เป็นที่อยู่ของชฏิลสามพี่น้องคือ อุรุเวลา กัสสปะ, นทีกัสสปะ, คยากัสสปะ และบริวารของตนรวม 1,003 รูป ที่ตั้งสำนักบูชาไฟ ของตน เรียงกันไปตามแม่น้ำเนรัญชรา เป็นที่เคารพศรัทธาของคน ในแคว้นมคธ เป็นอย่างมาก พระพุทธองค์ได้เสด็จกลับมาโปรดชฏิลเหล่านี้

หลังจากตรัสรู้ที่ตำบล ที่ใกล้กับที่ตั้งสำนักของอุรุเวลกัสสปะ และบริวาร (อุรุเวลา เสนานิคม) โดยเสด็จไปโปรดปัญจวัคคีย์และจำพรรษาแรก ที่ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน ก่อน และทรงกลับมาทรงกระทำการทรมาน ทิฏฐิมานะ ของชฏิล ด้วยการแสดง อภินิหาร หลายประการ จนเหล่าชฏิลทั้งหมดยอมรับนับถือ และบรรพชาในพระพุทธ ศาสนา และพระพุทธองค์ได้ทรงแสดง อาทิตตปริยายสูตร แก่เหล่าชฏิลจนบรรลุ เป็นพระอรหันต์ทั้งหมด ที่ คยาสีสะ ซึ่งตั้งอยู่ที่ตำบลคยาในปัจจุบัน

ปัจจุบัน คยาสีสะ สถานที่ที่พระพุทธองค์ทรงแสดงธรรมแก่ชฏิลจนบรรลุพระอรหันต์ ยังคงมีชื่อเรียกว่า คยาสีสะ เหมือนในพุทธกาล โดยมีสถูปเล็ก ๆ ตั้งอยู่ในจุดที่ชื่อว่า เป็นสถานที่พระพุทธองค์แสดงธรรมในครั้งนั้นด้วย

นอกจากสถานที่ทางพระพุทธศาสนาแล้ว ยังมีวัดฮินดูชื่อว่าวัดวิษณุบาท ที่ชาวฮินดู เชื่อว่าเป็นสถานที่ประดิษฐานรอยบาทของพระวิษณุ ตามคัมภีร์รามายณะด้วย โดยมีชาวฮินดูมาสักการะเป็นประจำ




คยาสีสะ (หรือเขาพรหมโยนีตามตำนานของฮินดู) สถานที่พระพุทธองค์ทรงแสดง อาทิตตปริยายสูตรแก่หมู่ภิกษุชฏิล 1,003 รูปจนสำเร็จพระอรหันต์ทั้งหมด