พระไตรปิฎก ฉบับหลวง  เล่มที่ ๒๐ หน้าที่ ๒๖๔

ภรัณฑุสูตร


         ครั้งนั้นแล พอล่วงราตรีนั้นไป เจ้าศากยะ พระนามว่ามหานามะ เสด็จเข้าไปเฝ้า พระผู้มีพระภาคจนถึงที่ประทับ ทรงถวายบังคมพระผู้มีพระภาคแล้ว ประทับนั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง

ครั้นแล้วพระผู้มีพระภาคได้ตรัสถามว่า

ดูกรมหานามะ ศาสดา ๓ จำพวกนี้แล มีปรากฏอยู่ในโลก
๓ จำพวกเป็นไฉน คือ

๑) ศาสดาพวกหนึ่งในโลกนี้ บัญญัติการกำหนดรู้กาม ไม่บัญญัติการกำหนดรู้รูป ไม่บัญญัติการกำหนดรู้เวทนา

๒) พวกหนึ่ง บัญญัติ การกำหนดรู้กาม และบัญญัติ การกำหนดรู้รูป แต่ไม่บัญญัติ การกำหนดรู้ เวทนา

๓) พวกหนึ่ง บัญญัติ การกำหนด รู้กามด้วย บัญญัติการกำหนดรู้รูปด้วย บัญญัติ การกำหนดรู้เวทนาด้วย

ดูกรมหานามะ ศาสดา ๓ จำพวกนี้แล มีปรากฏอยู่ในโลก ดูกรมหานามะ คติของ ศาสดา ๓ จำพวกนี้เป็นอย่างเดียวกัน หรือว่าเป็นต่างๆ กัน

เมื่อพระผู้มีพระภาคตรัส เช่นนี้ ภรัณฑุดาบสกาลามโคตร ได้กล่าวกะเจ้าศากยะ พระนามว่ามหานามะว่า

ดูกรมหานามะ ท่านจงกราบทูลว่าเป็นอย่างเดียวกัน เมื่อ ภรัณฑุดาบสกาลามโคตร กล่าวเช่นนี้ พระผู้มีพระภาค ได้ตรัสกะเจ้าศากยะ พระนามว่า มหานามะว่า

ดูกรมหานามะ ท่านจงกล่าวว่าเป็นต่างๆ กัน แม้ครั้งที่สอง ภรัณฑุดาบสกาลามโคตร ได้กล่าวกะเจ้าศากยพระนามว่า มหานามะว่า ดูกรมหานามะ ท่านจงกราบทูลว่า เป็นอย่างเดียวกัน

แม้ครั้งที่สอง พระผู้มีพระภาค ได้ตรัสกะ เจ้าศากยะ พระนามว่ามหานามะว่า ดูกรมหานามะ ท่านจงกล่าวว่า เป็นต่างๆ กัน

แม้ครั้งที่สาม ภรัณฑุดาบสกาลามโคตร ก็ได้กล่าวกะเจ้าศากยะ พระนามว่า มหานามะว่า

ดูกรมหานามะท่านจงกราบทูลว่า เป็นอย่างเดียวกัน แม้ครั้งที่สาม พระผู้มีพระภาค ก็ได้ตรัสกะ เจ้าศากยะ พระนามว่ามหานามะว่า ดูกรมหานามะ ท่านจงกล่าวว่า  เป็นต่างๆ กัน

ครั้งนั้นแล ภรัณฑุดาบสกาลามโคตรได้คิดว่า เราถูกพระสมณโคดม รุกรานเอาแล้ว ต่อหน้าเจ้าศากยะ พระนามว่ามหานามะ ผู้มีศักดิ์ใหญ่ถึงสามครั้ง ผิฉะนั้น เราพึง หลีกไปเสียจากนครกบิลพัสดุ์

ลำดับนั้นแล ภรัณฑุดาบสกาลามโคตร ได้หลีกไป แล้ว จากนครกบิลพัสดุ์ เขาได้หลีกไปแล้ว เหมือนอย่างนั้นทีเดียว มิได้กลับมา อีกเลย ฯ