พระไตรปิฎก ฉบับหลวง เล่มที่ ๑๑ สุตตันตปิฎก หน้าที่ ๙๙
(พระสูตรเต็ม)

บุคคลเห็นอยู่ชื่อว่าย่อมไม่เห็น

ดูกรจุนทะ ได้ยินว่า อุทกดาบสรามบุตรกล่าววาจาอย่างนี้ว่า

"บุคคลเห็นอยู่ชื่อว่าย่อมไม่เห็น บุคคลเห็นอยู่ซึ่งอะไรจึงชื่อว่าย่อมไม่เห็น"
บุคคลเห็นพื้นแห่งมีดโกนอันลับดีแล้วแต่จะไม่เห็นคมแห่งมีดโกนนั้น

ดูกรจุนทะ ข้อนี้อัน อุทกดาบสรามบุตรกล่าวว่า "บุคคลเห็นอยู่ชื่อว่าย่อมไม่เห็น"

ดูกรจุนทะ ก็คำนี้ นั้นแล อันอุทกดาบสรามบุตรกล่าวแล้ว เป็นคำเลว เป็นของ ชาวบ้าน เป็นของปุถุชน ไม่ใช่ของพระอริยะ ไม่ประกอบด้วยประโยชน์ เพราะหมายเอามีดโกนเท่านั้น

ดูกรจุนทะ บุคคลเมื่อกล่าวโดยชอบพึงกล่าวคำนั้นใด แลว่าบุคคลเห็นอยู่ชื่อว่า ย่อมไม่เห็นดังนี้ บุคคลเห็นอยู่ซึ่งอะไร จึงชื่อว่าย่อมไม่เห็น

บุคคลเห็นอยู่อย่างนี้ว่า พรหมจรรย์อันสมบูรณ์ด้วยอาการทั้งปวง บริบูรณ์ด้วยอาการทั้งปวง ไม่หย่อนไม่ยิ่ง อันศาสดากล่าวไว้ดีแล้ว บริบูรณ์สิ้นเชิงเป็นพรหมจรรย์ อันท่านผู้เป็นศาสดาประกาศไว้ดีแล้ว ดังนี้

ด้วยเหตุดังนี้แล ในคำนั้นบุคคลพึงนำคำนี้ว่า

บุคคลย่อมไม่เห็นนั้น ออกเสีย
บุคคลเห็นอยู่ซึ่งพรหมจรรย์ นั้นอย่างนี้ว่า
พรหมจรรย์ที่บริสุทธิ์กว่า พึงมี ดังนี้ ด้วยเหตุดังนี้แล
บุคคลพึง นำคำนี้ว่า บุคคลย่อมไม่เห็นนั้นเข้าไว้ในคำนั่น
บุคคลเห็นอยู่ซึ่งพรหมจรรย์นั้น อย่างนี้ว่า
พรหมจรรย์ที่บริสุทธิ์กว่าพึงมี ดังนี้
ด้วยเหตุดังนี้แล บุคคลชื่อว่า ย่อมไม่เห็นพรหมจรรย์นั่น
นี้แหละเรียกว่า บุคคลเห็นอยู่ ชื่อว่าย่อมไม่เห็น

ดูกรจุนทะ บุคคลเมื่อกล่าวโดยชอบ
พึงกล่าวพรหมจรรย์อันสมบูรณ์ด้วยอาการทั้งปวง
บริบูรณ์ด้วยอาการทั้งปวง ไม่หย่อนไม่ยิ่ง
อันศาสดากล่าวไว้ดีแล้วบริบูรณ์สิ้นเชิง
เป็นพรหมจรรย์อันศาสดาประกาศดีแล้วดังนี้
บุคคลเมื่อกล่าวโดยชอบพึงกล่าว พรหมจรรย์นั่นนี้ว่า
พรหมจรรย์อันสมบูรณ์ด้วยอาการทั้งปวง
บริบูรณ์ด้วยอาการทั้งปวง ไม่หย่อน ไม่ยิ่ง
อันศาสดากล่าวไว้ดีแล้ว บริบูรณ์สิ้นเชิง
เป็นพรหมจรรย์อันศาสดาประกาศดีแล้ว ดังนี้ ฯ

----------------------------------------------------------------------

พระองค์ตรัสว่า
การไม่ได้มาพบกับพุทธวจนถือเป็นกรรมของเขาผู้นั้น

พระองค์ตรัว่า "สัตว์ที่จะมาเจอคำของพระพุทธเจ้าเป็นไปได้ยากยิ่ง
คนที่เจอแล้วแต่หลุดไปจากธรรมวินัยนั้นมีอยู่

พระพุทธเจ้าเรียกว่า "ผู้เห็นอยู่ย่อมไม่เห็น"

อุทกดาบส กับ รามบุตร เคยโต้กับพระพุทธเจ้า บอกว่า "ผู้เห็นอยู่" ได้ชื่อว่าเป็น "ผู้ไม่เห็น" เปรียบเหมือนการ "เห็นมีดโกน" แต่จะ "ไม่เห็นคมมีด"

ตถาคตกล่าวว่า คำของปริพาชกนี้เป็นคำเลว เป็นของชาวบ้าน เป็นของปุถุชน อุปมาได้แค่มีดโกน

พระพุทธเจ้าจึงอุปมาใหม่...

คนที่เข้ามาสู่ธรรมวินัยของพระศาสดาแล้วเห็นว่า "ไม่มีสมณะ เทพ มาร พรหมใดๆ หรือคำสอนใดๆในโลก ดีกว่าคำสอนของ พระพุทธเจ้าแล้ว" คนนี้แหละควร ได้รับ ชื่อว่า "เป็นผู้เห็นอยู่"

แต่ถ้าใครเข้ามาสู่ธรรมวินัยของพระศาสดา แล้วยังเห็นว่าคำสอนของสมณะพราห์ม เหล่าอื่น ดีกว่าของพระพุทธเจ้า นี่แหละคือ "ผู้เห็นอยู่ย่อมไม่เห็น "

พระศาสดาบอกว่า คำนี้ ควรใช้ในกรณีนี้