ชุด 5 เล่ม จากพระโอษฐ์

อริยวิเรจน (ติกิจฉสูตร)
ยาถ่ายอันเป็นอริยะ ให้ผลส่วนเดียวไม่มีไม่ให้ผล

ภิกษุ ท. ! แพทย์ทั้งหลาย ย่อมให้ยาถ่ายเพื่อกำจัดโรค ที่มีดีเป็นสมุฏฐานบ้าง ที่มีเสมหะเป็นสมุฏฐานบ้าง ที่มีลมเป็น สมุฏฐานบ้าง.

ภิกษุ ท. ! เรากล่าวว่า ยาถ่ายชนิดนั้น มีอยู่ มิใช่ไม่มี แต่ว่ายาถ่ายชนิดนั้น บางที ก็มีผล บางทีก็ไม่มีผล.

ภิกษุ ท. ! เราจักแสดง ยาถ่ายอันเป็นอริยะ (อริยวิเรจน) อันเป็นยาถ่ายมีผลโดยส่วนเดียว ไม่มีที่จะไม่ให้ผล
อันเป็นยาถ่าย ซึ่งอาศัยแล้ว สัตว์ที่มีความเกิดเป็นธรรมดา
จะพ้นจากความเกิด ที่มีความแก่เป็นธรรมดาจะพ้นจากความแก่
ที่มีความตาย เป็นธรรมดาจะพ้นจากความตาย
สัตว์ที่มีโสกะปริเทวะ-ทุกขะโทมนัส อุปายาสทั้งหลายเป็นธรรมดา จะพ้นจากโสกะปริเทวะ ทุกขะโทมนัส-อุปายาสทั้งหลาย.

พวกเธอจงฟัง จงทำในใจให้ดี เราจักกล่าว.

ภิกษุ ท. ! ยาถ่ายอันเป็นอริยะ อันให้ผลโดยส่วนเดียว ไม่มีเสียผลเลย อันสัตว์อาศัยแล้ว จักพ้นจากชาติ ฯลฯ ได้นั้น เป็นอย่างไรเล่า?

ภิกษุ ท. ! (1) มิจฉาทิฏฐิ อันสัมมาทิฏฐิกบุคคลระบายออกได้แล้ว กล่าวคือ บาปอกุศลธรรมเป็นอเนกเกิดขึ้น เพราะ มิจฉาทิฏฐิ เป็นปัจจัยเหล่าใดบาปอกุศลธรรม เหล่านั้นเป็นสิ่งที่เขาระบายออกได้แล้ว และกุศลธรรมเป็นอเนก ที่มี สัมมาทิฏฐิ เป็นปัจจัย ย่อมถึงความเจริญบริบูรณ์.

ภิกษุ ท. ! (2) มิจฉาสังกัปปะ อันผู้มีสัมมาสังกัปปะระบายออกได้แล้ว . ฯลฯ
(ความดำริในทางที่ผิด)

ภิกษุ ท. ! (3) มิจฉาวาจา อันผู้มีสัมมาวาจาระบายออกได้แล้ว.. ฯลฯ
(พูดจาส่อเสียด เพ้อเจ้อ)

ภิกษุ ท. ! (4) มิจฉากัมมันตะ อันผู้มีสัมมากัมมันตะระบายออกได้แล้ว . ฯลฯ
(ทำการงานผิด)

ภิกษุ ท.! (5) มิจฉาอาชีวะ อันผู้มีสัมมาอาชีวะระบายออกได้แล้ว.. ฯลฯ
(ทำอาขีพผิด เลี้ยงชีพผิด)

ภิกษุ ท.! (6) มิจฉาวายามะ อันผู้มีสัมมาวายามะระบายออกได้แล้ว...ฯลฯ
(ทำความเพียรผิดทำอกุศล)

ภิกษุ ท.! (7) มิจฉาสติ อันผู้มีสัมมาสติระบายออกได้แล้ว ..ฯลฯ
(การระลึก การรู้สึกตัว)

ภิกษุ ท.! (8) มิจฉาสมาธิ อันผู้มีสัมมาสมาธิระบายออกได้แล้ว.. ฯลฯ
(ความตั้งมั่นผิด)

ภิกษุ ท.! (9) มิจฉาญาณะ อันผู้มีสัมมาญาณะระบายออกได้แล้ว.. ฯลฯ
(ความรู้ผิด)

ภิกษุ ท.! (10) มิจฉาวิมุตติ อันผู้มีสัมมาวิมุตติระบายออกได้แล้ว
(สำคัญผิดว่า ได้บรรลุธรรม)

กล่าวคือ บาปอกุศลธรรมเป็นอเนกเกิดขึ้น เพราะมิจฉาวิมุตติ เป็นปัจจัยเหล่าใด บาป อกุศลธรรมเหล่านั้น เป็นสิ่งที่เขาระบาย ออกได้แล้ว และกุศลธรรมเป็นอเนก ที่มี สัมมาวิมุตติเป็นปัจจัย ย่อมถึงความเจริญบริบูรณ์.

ภิกษุ ท. ! นี้แล ยาถ่ายอันเป็นอริยะ (รวม ๑๐ ประการ) อันเป็นยาถ่ายมีผลโดยส่วนเดียว ไม่มีที่จะไม่ให้ผล อันเป็นยาถ่าย ซึ่งอาศัยแล้ว สัตว์ที่มีความเกิดเป็นธรรมดาจะพ้นจากความเกิด ที่มีความแก่เป็นธรรมดา จะพ้นจาก ความแก่ ที่มีความตาย เป็นธรรมดาจะพ้นจากความตาย สัตว์ที่มีโสกะปริเทวะ-ทุกขะโทมนัสอุปายาสทั้งหลายเป็นธรรมดา จะพ้นจากโสกะปริเทวะ ทุกขะโทม-นัสอุปายาสทั้งหลาย.