การทำงานของจิต ความคิด อารมณ์

คำถาม : ความคิด กับ อารมณ์ เป็นสิ่งเดียวกันหรือไม่
คำตอบ : ความคิด อารมณ์ เป็นการทำงานของวิญญาณ กับนามรูป

คำถาม : สิ่งที่เกิดขึ้น ใจเราคิด หรือ สมองคิด
คำตอบ : สมองไม่ได้เกี่ยวข้องอะไรเลย มันเป็นส่วนหนึ่งของรูปเท่านั้นเอง

การบัญญัติ ครองแห่งการเรียก ครองแห่งการพูดจา
เรื่องที่จะต้องรู้ด้วยปัญญา มีเพราะการทำงานของวิญญาณกับนามรูป

การทำงานของจิต

วิญญาณจะไปตั้งอาศํยอยู่ใน 4 ธาตุ

ตัว 4 ธาตุนี้พระพุทธเจ้าจะเรียกว่า "อารมณ์"

วิญญาณอาศํย "รูป" ตั้งอยู่ ก็ตั้งอยู่ได้ เป็นวิญญาณที่มี "รูป"เป็นอารมณ์
มี "รูป" เข้าไปตั้งอาศัย มีนันทิเข้าไปซ่องเสพ ก็ถึงความเจริญงอกงามไพบูลย์ได้

วิญญาณอาศัย "เวทนา" ตั้งอยู่ ก็ตั้งอยู่ได้ เป็นวิญญาณที่มี "เวทนา" เป็นอารมณ์
มี "เวทนา" เข้าไปตั้งอาศัย มีนันทิเข้าไปซ่องเสพ ก็ถึงความเจริญงอกงามไพบูลย์ได้

วิญญาณอาศัย "สัญญา" ตั้งอยู่ ก็ตั้งอยู่ได้ เป็นวิญญาณที่มี "สัญญา" เป็นอารมณ์
มี "สัญญา" เข้าไปตั้งอาศัย มีนันทิเข้าไปซ่องเสพ ก็ถึงความเจริญงอกงามไพบูลย์ได้

วิญญาณอาศัย "สังขาร" ตั้งอยู่ ก็ตั้งอยู่ได้ เป็นวิญญาณที่มี "สังขาร" เป็นอารมณ์
มี "สังขาร" เข้าไปตั้งอาศัย มีนันทิเข้าไปซ่องเสพ ก็ถึงความเจริญงอกงามไพบูลย์ได้

พระองค์เรียกว่า " วิญญาณฐิติ " เป็นฐานที่ตั้งของวิญญาณ