พระไตรปิฎก ฉบับหลวง เล่มที่ ๑๖ สุตตันตปิฎก หน้าที่ ๑๕๓

สตาปารัทธสูตร (สัตว์ย่อมคบค้ากัน ย่อมสมาคมกัน โดยธาตุ)

             [๓๖๘] พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ พระเชตวัน อารามของท่านอนาถ บิณฑิกเศรษฐี เขตพระนครสาวัตถี ณ ที่นั้นแลพระผู้มีพระภาคตรัสเรียก ภิกษุทั้งหลาย ... แล้วได้ตรัสว่า

             ดูกรภิกษุทั้งหลาย สัตว์ทั้งหลายย่อมคบค้ากัน ย่อมสมาคมกัน โดยธาตุเทียว คือสัตว์จำพวกที่มีอัธยาศัยเลว ย่อมคบค้ากัน ย่อมสมาคมกัน กับสัตว์ จำพวก ที่มีอัธยาศัยเลว แม้ในอดีตกาล ...แม้ในอนาคตกาล ... แม้ใน ปัจจุบันกาล สัตว์ทั้งหลายก็ย่อมคบค้ากัน ย่อมสมาคมกัน โดยธาตุเทียว คือสัตว์ จำพวก ที่มี อัธยาศัยเลว ย่อมคบค้ากัน ย่อมสมาคมกัน กับสัตว์จำพวกที่มีอัธยาศัยเลว

             [๓๖๙] ดูกรภิกษุทั้งหลาย
คูถ(ขี้) กับคูถย่อมเข้ากันได้ ร่วมกันได้
มูตร(น้ำปัสสาวะ) กับมูตรย่อมเข้ากัน ได้ร่วมกันได้
เขฬะ(น้ำลาย) กับเขฬะย่อมเข้ากันได้ ร่วมกันได้
บุพโพ(น้ำหนอง น้ำเหลือง) กับบุพโพย่อมเข้ากันได้ ร่วมกันได้
โลหิต กับโลหิตย่อมเข้ากันได้ ร่วมกันได้ แม้ฉันใด

             ดูกรภิกษุทั้งหลาย สัตว์ทั้งหลายก็ฉันนั้นแล ย่อมคบค้ากันย่อมสมาคมกัน โดยธาตุเทียว คือสัตว์จำพวกที่มีอัธยาศัยเลว ย่อมคบค้ากันย่อมสมาคมกัน กับสัตว์จำพวกที่มีอัธยาศัยเลว แม้ในอดีตกาล ... แม้ในอนาคตกาล ...แม้ใน ปัจจุบันกาล สัตว์ทั้งหลายก็ย่อมคบค้ากัน ย่อมสมาคมกัน โดยธาตุเทียว คือสัตว์ จำพวกที่มีอัธยาศัยเลว ย่อมคบค้ากัน ย่อมสมาคมกัน กับสัตว์จำพวกที่มี อัธยาศัยเลว

             [๓๗๐] ดูกรภิกษุทั้งหลาย สัตว์ทั้งหลายย่อมคบค้ากัน ย่อมสมาคม กันโดยธาตุ เทียวคือสัตว์จำพวกที่มีอัธยาศัยดี ย่อมคบค้ากัน ย่อมสมาคม กับสัตว์จำพวกที่มี อัธยาศัยดี แม้ในอดีตกาล ... แม้ในอนาคตกาล ... แม้ในปัจจุบัน กาล สัตว์ทั้งหลาย ก็ย่อม คบค้ากัน ย่อมสมาคมกันโดยธาตุเทียว คือสัตว์จำพวก ที่มีอัธยาศัยดี ย่อมคบค้ากัน ย่อมสมาคมกัน กับสัตว์จำพวกที่มีอัธยาศัยดี

             [๓๗๑] ดูกรภิกษุทั้งหลาย น้ำนมสดกับน้ำนมสด ย่อมเข้ากันได้ ร่วมกันได้ น้ำมันกับน้ำมันย่อมเข้ากันได้ ร่วมกันได้ เนยใสกับเนยใสย่อม เข้ากันได้ ร่วมกันได้ น้ำผึ้งกับน้ำผึ้งย่อมเข้ากันได้ ร่วมกันได้ น้ำอ้อยกับน้ำอ้อย ย่อมเข้ากันได้ ร่วมกันได้ แม้ฉันใด

             สัตว์ทั้งหลายก็ฉันนั้นแล ย่อมคบค้ากัน ย่อมสมาคมกันโดยธาตุเทียว คือสัตว์จำพวก ที่มีอัธยาศัยดี ย่อมคบค้ากัน ย่อมสมาคมกัน กับสัตว์จำพวกที่มี อัธยาศัยดี

             แม้ในอดีตกาล ... แม้ในอนาคตกาล ...แม้ในปัจจุบันกาล สัตว์ทั้งหลาย ก็ย่อม คบค้ากัน ย่อมสมาคมกัน โดยธาตุเทียวคือสัตว์จำพวก ที่มีอัธยาศัยดี ย่อมคบค้ากัน ย่อมสมาคมกัน กับสัตว์จำพวกที่มีอัธยาศัยดี

             [๓๗๒] พระผู้มีพระภาค ผู้สุคตศาสดา ครั้นได้ตรัสไวยากรณภาษิตนี้ จบลงแล้ว จึงตรัสพระคาถาประพันธ์ต่อไปว่า

             กิเลสเพียงดังหมู่ไม้ในป่าเกิดขึ้น เพราะการคบค้าสมาคม ย่อมขาด เพราะ ไม่คบค้าสมาคม คนเกาะท่อนไม้เล็กๆ พึงจมลงในห้วง มหรรณพ ฉันใด แม้สาธุชน ก็ย่อมจมลงเพราะอาศัยคนเกียจคร้าน ฉันนั้น เพราะฉะนั้น พึงเว้นคน เกียจคร้าน มีความเพียรเลวนั้นเสีย พึงอยู่ร่วมกับบัณฑิตผู้สงัด ผู้เป็นอริยะ ผู้มีใจสูง ผู้เพ่งพินิจ ผู้ปรารภความเพียรเป็นนิตย์