พระไตรปิฎก ฉบับหลวง เล่มที่ ๒๕ สุตตันตปิฎก หน้าที่ ๒๒๔
จวมานสูตร
เทวดาตายจะมีอาการ 5 อย่างดังนี้
1 ผิวพรรณจะเศร้าหมอง
2 เสื้อผ้าอาภรณ์จะเศร้าหมอง
3 ดอกไม้จะเหี่ยวเฉา
4 เหงื่อจะไหลออกจากรักแร้
5 เทวดาจะไม่ยินดีในทิพย์อาสนะของตน
เทวดาอื่นจะเข้ามาปลอบโยนด้วยคำว่า
1 ขอให้ท่านไปสู่สุขติ
2 ขอให้ท่านได้ลาภ
3 ขอให้ท่านตั้งมั่นในลาภดีแล้ว ขอให้ประดิษฐานด้วยดี
มนุษย์มีดีกว่าเทวดา 3 เรื่อง
1 เป็นผู้มีสติ
2 มีความกล้าหาญ
3 มีการประพฤติพรหมจรรย์อันเยี่ยมยอด (ประพฤติธรรมของตถาคต) ภิกขุถาม พระพุทธเจ้าว่า อะไรคือลาภที่ได้ดีแล้ว คือการที่เทวดาที่ตายแล้วมาเกิดเป็นมนุษย์ มีคำสอน ของ ตถาคตที่ประกาศไว้ดีแล้ว
แล้วอะไรคือความตั้งมั่นที่ได้ลาภดีแล้ว
พระพุทธเจ้าตรัสว่า การที่ไม่มีสมณะ(นักบวช) พรามหณ์ เทพ มาร พรหม หรือใครๆ ในโลกชักจุงศรัทธา เค้าออกจากพระพุทธเจ้าไปได้ ศรัทธานั้นประดิษฐานด้วยดี ตั้งมั่นด้วยดี อย่างไม่หวั่นไหว
สิ่งทื่เทวดาปราถนาไปสู่สุคติ มี 3 ประการ
1 ต้องการได้อัตภาพมาเกิดเป็นมนุษย์
2 ต้องการให้มีศรัทธาต่อคำสอนของพระพุทธเจ้าอันประกาศไว้ดีแล้ว
3 ต้องการให้มีความตั้งมั่นต่อคำสอนของพระพุทธเจ้า ไม่ต้องการให้เหล่าเทพ พรหม มาร
มาดึงศรัทธานี้ออกไป
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เมื่อใดเทวดาผู้จะจุติจากเทพนิกาย
เมื่อนั้นนิมิต ๕ ประการ ย่อมปรากฏแก่เทวดานั้น คือ
ดอกไม้ย่อมเหี่ยวแห้ง ๑
ผ้าทรงย่อมเศร้าหมอง ๑
เหงื่อย่อมไหลออกจากรักแร้ ๑
ผิวพรรณเศร้าหมองย่อมปรากฏที่กาย ๑
ย่อมไม่ยินดีในทิพยะอาสน์ของตน ๑
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย
เทวดาทั้งหลายทราบว่า เทพบุตรนี้จะต้องเคลื่อนจากเทพนิกาย
ย่อมพลอยยินดี กะเทพบุตรนั้น ด้วยถ้อยคำ ๓ อย่างว่า
แน่ะท่านผู้เจริญ ขอท่านจากเทวโลกนี้ไปสู่สุคติ ๑
ครั้นได้ไปสู่สุคติแล้ว ขอท่านจงได้ลาภที่ท่านได้ดีแล้ว ๑
ครั้นได้ลาภที่ท่านได้ดีแล้วขอจงเป็นผู้ตั้งอยู่ด้วยดี ๑
เมื่อพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสอย่างนี้ ภิกษุรูปหนึ่งทูลถามว่า “ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ อะไรหนอแลเป็นส่วน แห่งการไปสู่สุคติของเทวดาทั้งหลาย อะไรเป็นส่วนแห่ง ลาภที่เทวดาทั้งหลายได้ดีแล้ว และอะไรเป็น ส่วนการตั้งอยู่ด้วยดีของเทวดา ทั้งหลาย พระเจ้าข้า”
พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ความเป็นมนุษย์แล เป็นส่วนแห่งการไปสุคติของเทวดา ทั้งหลาย
เทวดาครั้นเกิด เป็น มนุษย์แล้ว ย่อมได้ศรัทธาในธรรมวินัยที่พระตถาคต ประกาศแล้วนี้แล เป็นส่วนแห่งลาภที่เทวดา ทั้งหลายได้ดีแล้ว ก็ศรัทธาของเทวดา ทั้งหลายเป็นคุณชาติตั้งลง มีมูลรากเกิดแล้ว ประดิษฐานมั่นคง อันสมณะพราหมณ์ เทวดา มาร พรหมหรือใครๆ ในโลกพึงนำไป ไม่ได้
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย นี้แลเป็นส่วนแห่งการตั้งอยู่ด้วยดีของเทวดาทั้งหลาย ครั้นพระผู้มีพระภาคตรัส อย่างนี้แล้ว ได้ตรัสสรุปเป็นคาถาว่า
เมื่อใดเทวดาจะต้องจุติจากเทพนิกายเพราะความสิ้นอายุ เสียง ๓ อย่างของเทวดา ทั้งหลาย ผู้พลอย ยินดี ย่อมเปล่งออกไปว่า แน่ะท่านผู้เจริญ ท่านจากโลกนี้ไปแล้ว จงถึงสุคติ
จงถึงความเป็นสหายแห่งมนุษย์ทั้งหลายเถิด
ท่านเป็นมนุษย์แล้วจงได้ศรัทธาอย่างยิ่งในพระสัทธรรม
ศรัทธาของท่านนั้นพึงเป็นคุณชาติตั้งลงมั่น มีมูลเกิดแล้ว
มั่นคงในพระสัทธรรมที่พระตถาคตประกาศดีแล้ว
อันใครๆ พึงนำไปไม่ได้ตลอดชีวิต
ท่านจงละกายทุจริต วจีทุจริต มโนทุจริต และอย่ากระทำอกุศลกรรมอย่างอื่น ที่ประกอบด้วยโทษ กระทำกุศลด้วยกายด้วยวาจาให้มาก กระทำกุศลด้วยใจหา ประมาณมิได้ หาอุปธิมิได้ แต่นั้นท่านจง กระทำบุญอันให้เกิดอุปธิสมบัตินั้น ให้มากด้วยทายแล้วยังสัตว์แม้เหล่าอื่นให้ตั้งอยู่ในพระสัทธรรม ในพรหมจรรย์
เมื่อใดเทวดาพึงรู้แจ้งซึ่งเทวดาผู้จะจุติ เมื่อนั้นย่อมพลอยยินดีความอนุเคราะห์ว่า แน่ะเทวดา ท่านจงมา บ่อยๆ
ทั้งหมดนี้คือข้อความในพระสูตรนี้ และจากข้อความในจวมานสูตรนี้ ท่านผู้ถาม ก็จะเห็นว่า เมื่อเทวดา ทั้งหลายเกิดนิมิต ๕ ประการอันแสดงว่าจะต้องจุติจาก เทวโลก ดังนี้แล้ว เทวดาทั้งหลายอื่นๆ ย่อม อวยพรให้เขาได้เกิดในมนุษย์ ซึ่งเขาถือว่ามนุษย์ภูมิเป็นสุคติภูมิของเทวดา
เมื่อเกิดเป็นมนุษย์แล้วขอให้ได้ศรัทธาในพระสัทธรรม คือขอให้ได้ฟังพระธรรม เทศนาของพระพุทธเจ้า ฟังแล้วมีศรัทธาปฏิบัติตามพระธรรมคำสอนนั้น เมื่อปฏิบัติ ตามพระธรรมคำสอนนั้นแล้ว ขอให้ดำรงมั่นคงในพระธรรมนั้น
นั่นคือขอให้ได้บรรลุมรรคผล คือโสดาปัตติผล
เทวดาทั้งหลายหวังจะให้เทวดาผู้จะจุตินั้น สำเร็จเป็นพระโสดาบันแล้วกลับไปเสวย สุขอยู่ในเทวโลกอีก จึงกล่าวว่า
ดูก่อนเทวดา ขอท่านจงกลับมาสู่เทพนิกายนี้บ่อยๆ คือ ขอให้สำเร็จเป็นโสดาบัน แล้วกลับมาในหมู่เทพ อีกนั่นเอง
ความจริงการเกิดเป็นมนุษย์นั้นมีโอกาสทำบุญ ทำกุศลได้ทุกอย่าง แม้การที่จะบรรลุเป็น พระสัพพัญญูพุทธเจ้าก็ต้องเป็นมนุษย์ เป็นเทวดาเป็นพระพุทธเจ้าไม่ได้
|
