พระนันทะ
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี


พระนันทเถรศากยะ หรือ พระนันทเถระ เป็นพระภิกษุสาวกเอตทัคคะในศาสนา ของพระโคตม พุทธเจ้า นับเนื่องในพระอสีติมหาสาวก 80 องค์สำคัญใน พระพุทธศาสนา ในสมัยพุทธกาล พระนันทเถรศากยะเป็นพระประยูรญาติ ของเจ้าชายสิทธัตถะ โดยท่านเป็น พระภาดา ผู้เป็นพระราชโอรสของพระเจ้า สุทโธทนะ และพระมาตุจฉา ของเจ้าชายสิทธัตถะ ผู้ซึ่งต่อมาได้ตรัสรู้เป็นพระสัมมา สัมพุทธเจ้า

พระนันทเถรศากยะ ออกผนวชด้วยความจำใจ เพราะมีความเกรงใจต่อพระพุทธเจ้า ที่ชวนท่านออก ผนวช ในวันที่ท่านจะอภิเษกสมรส กับนางชนบทกัลยาณี ทำให้ในช่วงแรกที่ท่านออกผนวชท่ านไม่ได้มีความตั้งใจในการปฏิบัติธรรมเลย เพราะความกระสันใคร่จะลาผนวช แต่หลังจากท่าน ได้สติแล้ว จึงได้ตั้งใจ บำเพ็ญเพียร จนบรรลุพระอรหันต์ได้ในที่สุด โดยหลังบรรลุธรรมแล้ว ท่านกลับกลาย เป็น ผู้ที่มีความสำรวมระวังอินทรีย์เป็นอย่างยิ่ง พระพุทธเจ้าจึงทรงยกย่อง ท่าน ให้เป็นพระเอตทัคคะ ผู้เลิศกว่าภิกษุทั้งหลายในด้าน ผู้ทรงอินทรีย์สังวร


ชาติภูมิ
พระนันทเถรศากยะ เป็นพระประยูรญาติของพระพุทธเจ้า โดยท่านเป็นพระภาดา ต่างพระราชมารดา ของพระพุทธเจ้า พระราชบิดาของท่านคือพระเจ้าสุทโธทนศากย ราชาพระมหากษัตริย์ แห่งกรุงกบิลพัสดุ์ โดยเป็นพระราชบิดาร่วมพระองค์ กับเจ้าชาย สิทธัตถะ พระราชมารดาของ พระนันทศากยะ มีพระนามว่า พระนางมหาปชาบดี โคตมี ผู้เป็นพระมาตุจฉาและทรงเคยเป็น พระอภิบาลของเจ้าชายสิทธัตถะ เมื่อยังทรงพระเยาว์

ออกผนวช
เจ้าชายนันทศายะ ออกผนวชในวันที่ทรงจะเข้าอภิเษกสมรส กับนางชนบทกัลยาณี โดยในวันที่มี พิธีอภิเษกนั้นพระประยูรญาติ ได้นิมนต์พระพุทธเจ้าและพระสงฆ์ ไปรับภัตตาหารภายใน พระราชฐาน เมื่อพระพุทธเจ้าเสวยภัตตาหารเสร็จ ได้ทรงอนุโมทนา และเสด็จกลับ โดยมีเจ้าชายนันทะ ถือบาตรตามส่งเสด็จ แต่พระพุทธเจ้าทรงทราบว่าเจ้าชายนันทะมีบารมี ควรแก่อริยผล จึงทรงใช้อุบาย ไม่รับบาตรคืนจากเจ้าชายนันทะ เจ้าชายนันทะจึงจำต้อง ถือบาตร ตามเสด็จกลับ ทำให้นางชนบทกัลยาณีกังวล และร้องขอวิงวอนให้เจ้าชายนันทะ รีบเสด็จกลับ เพื่อทำพิธีอภิเษก ทำให้เจ้าชายนันทะถือบาตรตามเสด็จ

ด้วยความกระวลกระวายใจ เมื่อทั้งสองพระองค์เสด็จมาถึงพระคันธกุฎี ภายใน นิโครธาราม พระพุทธเจ้าจึงทรงถามเจ้าชาย นันทะว่า "นันทะ เธอจะบวชหรือ?" ด้วยเหตุนั้น เจ้าชายนันทะ แม้ไม่เต็มใจที่จะผนวช แต่ด้วยความเกรง พระทัย และมีความ เคารพในพระพุทธเจ้า มาก จึงจำต้องทรงออกผนวชในวันนั้น เอง

บรรลุธรรม
เมื่อออกผนวชแล้ว พระนันทะมีความกังวลคำนึงถึง แต่คำขอร้องของนางชนบท กัลยาณี ที่ให้รีบ เสด็จกลับ พระนันทะจึงไม่มีความตั้งใจอันใดใ นการปฏิบัติธรรม พระพุทธเจ้าทราบความนั้น จึงเสด็จมาเยี่ยม และชวนพระนันทะไปที่ต่าง ๆ เพื่อให้เห็นหญิงที่สวยงามกว่านางชนบทกัลยาณี พระนันทะเที่ยวตามเสด็จเรื่อยไป จนมีความชอบใจในหญิงเหล่านั้น

พระพุทธเจ้าทราบความ จึงออกพระโอษฐ์ค้ำประกันว่า ถ้าพระนันทะสามารถปฏิบัติ ธรรม จนบรรลุ พระอรหันต์ได้ พระองค์จะ สามารถพาหญิงเหล่านั้น มาให้แต่งงานกับ พระนันทะเอง จากนั้นมาท่าน พระนันทะจึงตั้งใจ บำเพ็ญเพียรอย่างหนัก พระสงฆ์ที่ทราบความ จึงพากันล้อเลียนท่าน ทำให้ท่าน เกิดความละอายใจ จึงหลีกตนหนีไปบำเพ็ญเพียรแต่ผู้เดียว จนในที่สุดท่านได้สติว่า

"ความรักไม่มีที่สิ้นสุด... ความรักทำให้เกิดความทุกข์ และความเศร้าโศกเสียใจ ไม่มีที่สิ้นสุด"

พระนันทเถรศากยะ
ท่านจึงเกิดความสลดใจ และละวางความรักลงได้ ในไม่ช้าท่านก็บำเพ็ญเพียรต่อ จนได้บรรลุ พระอรหันต์

เมื่อท่านบรรลุธรรมแล้ว ท่านกลับกลายเป็นผู้มี ความสำรวมระวังอินทรีย์สังวร เป็นอย่างมาก พระพุทธเจ้าจึงยกย่องท่านว่าเป็น ผู้เลิศในทางอินทรีย์สังวร